Η αλήθεια είναι πως η δήλωση του Κ. Καρατζαφέρη σχετικά με την οπλοκατοχή και οπλοχρησία έχει ταράξει τα νερά της ελληνικής κοινωνίας και του κοινοβουλίου για κάτι που μέχρι σήμερα είναι σχεδόν άγνωστο για τη χώρα μας πλην κάποιων γεωγραφικών εξαιρέσεων που ανάγονται περισσότερο σε παραδόσεις και τοπικές αντιλήψεις και συνήθειες.
Είναι πολύ εύκολο κάποιος να ισχυριστεί ότι σε κάποιο βαθμό η συγκεκριμένη δήλωση έχει μία βάση λογικής, δεδομένων των νέων κοινωνικών και πολιτικών συνθηκών και της αύξησης της εγκληματικότητας. Τι έχουν όμως να μας διδάξουν τα παραδείγματα άλλων χωρών και η χρήση όπλων από πολίτες σε αυτές; Τι λένε για αυτό οι ψυχολόγοι;
Δεν θα αναφερθώ σε συγκεκριμένα περιστατικά τα οποία είναι ουκ ολίγα όπου πολίτες έχουν εμπλακεί σε στυγερές δολοφονίες λόγω της εύκολης πρόσβασης σε όπλα, ούτε θα μιλήσω για τραγικά ατυχήματα που έχουν συμβεί λόγω της παρουσίας όπλων στο σπίτι που έχουν οπλίσει τα χέρια μικρών παιδιών εναντίον των φίλων τους ή αδερφών τους.
Θα παρουσιάσω όμως τα αποτελέσματα μίας πολύ ενδιαφέρουσας έρευνας που ολοκληρώθηκε πρόσφατα και πρόκειται να δημοσιευτεί στο εγγύς μέλλον. Ο ψυχολόγος James Brockmole με την βοήθεια ενός συνεργάτη του πραγματοποίησε μία έρευνα για να μελετήσει το πώς η οπλοκατοχή μπορεί να επηρεάσει την αντίληψη και συμπεριφορά των ανθρώπων. Πιο συγκεκριμένα, πραγματοποίησε μία σειρά πειραμάτων τροποποιώντας κάθε φορά τις μεταβλητές της συνθήκης. Σε όλα από αυτά, τα υποκείμενα που συμμετείχαν στην έρευνα κρατούσαν στα χέρια τους ένα αντικείμενο, ενώ παράλληλα τους πρόβαλλαν μέσω υπολογιστή φωτογραφίες ανθρώπων οι οποίοι επίσης κρατούσαν αντικείμενα στα χέρια τους. Οι συμμετέχοντες καλούνταν να αξιολογήσουν το αντικείμενο που κρατούσαν στα χέρια τους οι άνθρωποι στις φωτογραφίες, τις προθέσεις τους και ταυτόχρονα ο ερευνητής μπορούσε να αξιολογήσει τις αντιδράσεις των συμμετεχόντων απέναντι στο άτομο κάθε φωτογραφίας. Οι συμμετέχοντες σε κάποιες περιπτώσεις κρατούσαν ένα όπλο-παιχνίδι στα χέρια τους ενώ σε άλλες συνθήκες, μία μπάλα ή ένα άλλο αντικείμενο. Παράλληλα, στις φωτογραφίες τα άτομα κρατούσαν από όπλα μέχρι αναψυκτικά ενώ σε κάθε συνθήκη άλλαζε και η εμφάνισή τους, η εθνικότητά τους και το χρώμα του δέρματός τους.
Τα αποτελέσματα της έρευνας είναι ιδιαίτερα ενδιαφέροντα και επιβεβαίωσαν τις αρχικές υποθέσεις του ερευνητή. Πράγματι, όταν οι συμμετέχοντες κρατούσαν στο χέρι τους ένα όπλο (ακόμη και το ψεύτικο-παιχνίδι) πολύ πιο εύκολα και συχνά έβλεπαν στα χέρια των ατόμων στις φωτογραφίες όπλα και άλλα επικίνδυνα αντικείμενα χωρίς αυτό να ισχύει για την πλειοψηφία των περιπτώσεων. Ακόμη, όταν κρατούσαν στα χέρια τους το όπλο αξιολογούσαν περισσότερο συχνά τις διαθέσεις του ατόμου στις φωτογραφίες ως απειλητικές ιδιαίτερα απέναντι σε άτομα άλλης εθνικότητας και φυλετικής προέλευσης ή σε άτομα που είχαν κρυμμένα κάποια χαρακτηριστικά τους (π.χ. στην περίπτωση μία φωτογραφίας στην οποία το άτομο φορούσε μία μάσκα του σκι).
Ο ίδιος ο ερευνητής τονίζει πως γενικότερα τα πιστεύω, οι προσδοκίες και τα συναισθήματα ενός ατόμου μπορούν να επηρεάσουν την ικανότητα του παρατηρητή να αξιολογεί και να κατηγοριοποιεί τα αντικείμενα ως όπλα. Τώρα πλέον γνωρίζουμε πως η ικανότητα των ανθρώπων να ενεργήσουν με συγκεκριμένους τρόπους (εν προκειμένω η χρήση όπλου) επηρεάζει την αντίληψή τους και μάλιστα με δραματικό τρόπο. Ο ίδιος τονίζει πως αυτά τα ευρήματα θα έπρεπε να ληφθούν υπόψη στην ψήφιση σχετικών νομοσχεδίων και την δημόσια ασφάλεια.
Έρχομαι λοιπόν εγώ και διερωτώμαι: Πόσο επικίνδυνη είναι μία τέτοια εισήγηση όταν μάλιστα γίνεται στα πλαίσια ενός ταραγμένου κοινωνικού και πολιτικού ιστού και με τη ταυτόχρονη καλλιέργεια αισθημάτων και αντιλήψεων τρόμου και μόνιμης απειλής; Ως επιστήμονας νιώθω την ανάγκη να ταχθώ σαφώς και ευθαρσώς αντίθετη προς κάθε παρόμοια νομοθετική πρόταση λαμβάνοντας υπόψη τα παραδείγματα χωρών που έχουν ήδη ψηφίσει σχετικούς νόμους και τα ευρήματα της επιστημονικής έρευνας τα οποία καταδεικνύουν πως η πρόσβαση και άδεια στην χρήση όπλων είναι σαφώς ένας παράγοντας που διαμορφώνει σημαντικά την αντίληψη αλλά και αντίδραση των πολιτών, πόσο μάλλον των Ελλήνων πολιτών (με τα δικά τους κοινωνικά χαρακτηριστικά και παιδεία) στην δεδομένη χρονική στιγμή.
Τα συμπεράσματα δικά σας...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου