Δευτέρα 19 Δεκεμβρίου 2011

Εγκλήματα πάθους

                   






              Για ακόμη μία φορά η ελληνική κοινωνία συγκλονίζεται από ένα στυγερό έγκλημα μίας νέας κοπέλας στην Καστοριά, που θυμίζει κάτι από το θρίλερ της Βέροιας. Τα εγκλήματα αυτά αναφέρονται ως εγκλήματα πάθους. Ποιο είναι όμως το πραγματικό προφίλ αυτών των υποθέσεων και των δραστών;

                   Παραδοσιακά, η εγκληματολογία αλλά και το σχετικό πεδίο ψυχολογίας πρότειναν ως βασική υπόθεση για την εξήγηση τέτοιων εγκλημάτων την έλλειψη ελέγχου από πλευράς του δράστη. Πιο συγκεκριμένα, η κυρίαρχη άποψη είναι πως πρόκειται για εγκλήματα τα οποία συμβαίνουν χωρίς κανένα προσχεδιασμό, είναι μία παρόρμηση της στιγμής η οποία προκαλείται από το συναισθηματικό σοκ που βιώνει ο θύτης είτε από κάτι που βλέπει είτε από κάτι που του λέει το έτερον ήμισυ. Στις περισσότερες υποθέσεις όντως το όπλο που χρησιμοποιεί ο θύτης είναι κάποιο αντικείμενο καθημερινής χρήσης ενώ συχνά μέτα την τέλεση της πράξης ο θύτης μπορεί να προβεί σε πράξεις τις οποίες θεωρεί διορθωτικές ή πιστεύει ότι μπορούν να αναιρέσουν αυτό που έκανε, όπως το να ντύσει το θύμα ή  να το βάλει να κάτσει στον καναπέ σε στάση που παραπέμπει σε ύπνο.

                  Ωστόσο, το προφίλ αυτών των υποθέσεων περιλαμβάνει ένα ιστορικό κακοποίησης ή σύγκρουσης μεταξύ θύτη και θύματος, διαλύοντας έτσι την πεποίθηση ότι ο θυμός, ή η επιθετικότητα είναι κάτι καινούριο για τον δράστη. Ένας από τους σημαντικότερους ερευνητές του χώρου ο Stanton Samesnow αμφισβητεί την υπόθεση πως αυτού του είδους τα εγκλήματα δεν είναι προσχεδιασμένα. Ο ίδιος τονίζει πως στις περισσότερες των περιπτώσεων υπάρχουν απειλές και βία από τον θύτη που πολλές φορές δεν λαμβάνονται σοβαρά από το θύμα και τον φιλικό και οικογενειακό περίγυρο.

          Παρόλες τις διαφορές στις υποθέσεις για αυτού του είδους τα εγκλήματα το κοινό όλων είναι πως όντως ο δράστης έχει πρόβλημα στην διαχείριση των συναισθημάτων και του θυμού του. Δεν είναι άτομο το οποίο μπορεί να λύσει και να ξεπεράσει εύκολα τις διαφωνίες και τις συγκρούσεις αλλά αυτο που συμβαίνει πιο συχνά είναι οι διαφωνίες να σταματούν απλά επειδή η άλλη πλευρά υποχωρεί και αποδέχεται την άποψη του θύτη. 

          Αυτό λοιπόν που εγώ πάντα τονίζω είναι να μην υποτιμούμε αυτά που λέει ή κάνει ο άνθρωπος που έχουμε απέναντί μας καθώς είναι δείγματα του τι είναι και τι θα μπορούσε να κάνει στο μέλλον. Επομένως ένας άνθρωπος ο οποίος είναι βίαιος, ή απειλεί ότι θα γίνει βίαιος δεν μπορεί να φαίνεται σε εμάς φυσιολογικός ή να αποδεχόμαστε αυτή τη συμπεριφορά απλά υποχωρώντας για να γλιτώσουμε τις φωνές και τις φασαρίες. Ποτέ δεν σκεφτόμαστε ότι κάτι τέτοιο θα συμβεί σε εμάς ή στη φίλη και την αδερφή μας αλλά πρέπει επιτέλους οι γυναίκες (που είναι συχνότερα τα θύματα τέτοιων  εγκλημάτων) αλλά και οι άνθρωποι γενικότερα να περιφρουρούμε τον εαυτό μας και να τον σεβόμαστε. Και όταν μιλάμε για σεβασμό, εννοούμε ότι δεν επιτρέπουμε σε ΚΑΝΕΝΑΝ να μας προσβάλλει, να μας μειώνει, να μας εξευτελίζει ή να μας γεμίζει με αισθήματα φόβου και λύπης.

Κυριακή 11 Δεκεμβρίου 2011

Η κατάθλιψη των Χριστουγέννων

       




               ''Φέτος ο Άγιος Βασίλης δεν θα έρθει...''. Αυτά ήταν τα λόγια που μία φίλη μου μετέφερε πως είπε στο παιδί της για τα φετινά Χριστούγεννα. Με την παρούσα οικονομική κατάσταση και τα τεράστια προβλήματα που αντιμετωπίζει ο σύγχρονος άνθρωπος για σημαντικό ποσοστό συνανθρώπων μας οι γιορτές των Χριστουγέννων είναι μία περίοδος κατάθλιψης.

          Πολλές φορές ο ψυχαναγκαστικός χαρακτήρας των γιορτών είναι που πιέζει πολλούς ανθρώπους και τους ωθεί στο  να βιώσουν  καταθλιπτικά συμπτώματα. Η πληθώρα των ''πρέπει'' που κατακλύζουν τις γιορτές είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Πρέπει να αγοράσουμε δώρα, πρέπει να μαγειρέψουμε συγκεκριμένα φαγητά, πρέπει να φορέσουμε καινούριο φόρεμα, πρέπει να συναντήσουμε συγγενείς και ''φίλους'', πρέπει να δείξουμε το καλό μας πρόσωπο. Μόνο που πολλές φορές αυτά τα πρέπει είναι πολλά και φορτικά και οδηγούν κάποιους στην ακριβώς αντίθετη κατάσταση από το ευχάριστο πνεύμα των Χριστουγέννων.

         Εδώ πρέπει να τονίσουμε πως είναι διαφορετικό να βιώνουμε αυτού του είδους την κατάθλιψη κάθε χρόνο τέτοια εποχή (είναι σημάδι εποχιακής κατάθλιψης) και διαφορετικό να το βιώνουμε επειδή έχει συμβεί ένα άσχημο γεγονός στη ζωή μας. Αυτό δεν πρέπει να μας ανησυχεί καθώς είναι κάτι το φυσιολογικό. Μία απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου, ένα διαζύγιο, ακόμη και ένα δικό μας πρόσωπο το οποίο είναι μακριά ή για τους οποιουσδήποτε λόγους δεν μπορούμε να το συναντήσουμε μπορεί να δημιουργούν κάποια από τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές που συνδέονται με την κατάθλιψη καθώς σε εορταστικές περιόδους κάποια συναισθήματα διογκώνονται βάσει και του κλίματος που προστάζει το κάθε πλαίσιο.

         Η δική μου συμβουλή είναι να περάσει κανείς τις γιορτές με τον τρόπο που αρέσει στον ίδιο χωρίς να σκλαβώνεται από τα αμέτρητα πρέπει. Καλό είναι να κάνουμε και την περίοδο των Χριστουγέννων αυτά που πραγματικά μας ευχαριστούν χωρίς να προσπαθήσουμε να μπούμε σε καλούπια τα οποία δεν μας εκφράζουν ή δεν μπορούμε πια να χωρέσουμε σε αυτά. Καλά Χριστούγεννα λοιπόν σε όλους και υπομονή σε όσους περνάνε δύσκολα...

Δευτέρα 5 Δεκεμβρίου 2011

H μοναδικότητα της ευγνωμοσύνης

     



       Γενικότερα οι άνθρωποι έχουμε την τάση να εστιάζουμε στα άσχημα που μας συμβαίνουν και ιδιαίτερα να διατηρούμε μνησικακία για τα άτομα που συνδέονται με αυτές τις άσχημες καταστάσεις και μάλιστα για αρκετό καιρό ίσως και χρόνια. Τι συμβαίνει όμως με τα καλα που μας συμβαίνουν σε αυτή την ζωή και πιο συγκεκριμένα για τους ανθρώπους οι οποίοι συνετέλεσαν στο να συμβεί κάτι καλό στη ζωή μας; Η έρευνα για την ευγνωμοσύνη και τους ανθρώπους παρόλο που ως θέμα φιλοσοφικό και ρητορικό υπήρχε από την αρχαιότητα, στο πεδίο της ψυχολογίας ερευνήθηκε μόλις τα τελευταία χρόνια.

        Αρχικά, πρέπει να τονίσουμε πως το ίδιο το συναίσθημα της ευγνωμοσύνης για κάποιον μας κάνει άμεσα χαρούμενους, πολλές φορές μάλιστα συνοδεύεται από ένα σχεδόν αυτόματο χαμόγελο ή μία απότομη συγκίνηση όταν μιλάμε για κάποιον που του είμαστε ευγνώμονες. Σχετικές έρευνες έχουν δείξει πως οι άνθρωποι που εκφράζουν την ευγνωμοσύνη τους είναι περισσότερο σε εγρήγορση, περισσότερο ''ζωντανοί'', ενθουσιώδεις και δείχνουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τη ζωή και τους άλλους. Ακόμη σε αντίθεση με τους αγνώμονες οι ευγνώμονες άνθρωποι είναι λιγότερο πιθανό να αισθανθούν ζήλεια, θυμό, μνησικακία και μετάνοια για πράγματα που έχουν ή δεν έχουν κάνει, επομένως εμφανίζουν και χαμηλότερα επίπεδα στρες που προκαλείται από την εμπειρία των παραπάνω συναισθημάτων.

     Είναι πολύ σημαντικό λοιπόν να είμαστε ευγνώμονες για αυτά που έχουμε αλλά και απέναντι στους ανθρώπους που μας έχουν ευεργετήσει. Ιδιαίτερα σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς αυτό είναι κάτι που δεν πρέπει να το ξεχνάμε. Πρέπει να θυμόμαστε τα δύσκολα, τα άσχημα, τα προβλήματα και τις απώλειες αλλά στη συνέχεια πρέπει να ξυπνήσουμε τον εαυτό μας και να συνειδητοποιήσουμε ότι είμαστε εδώ για να τα θυμηθούμε...Φυσικά για να αισθανθούμε ευγνωμοσύνη πρέπει να σκεφτούμε ότι κάτι καλό συνέβη, θυμηθείτε λοιπόν όσο άσχημη και αν είναι η μέρα σας ή η εποχή πως αραιά και που ίσως κάτι καλό συμβαίνει. Και το πιο σημαντικό...Μην ξεχνάτε να λέτε ευχαριστώ όπου και όπως εσείς κρίνετε ότι πρέπει, αλλά από τα βάθη της καρδιάς σας και όχι ως άλλη μία τυπική διαδικασία... Εκτός από την προσωπική σας ψυχική ηρεμία και ευτυχία είναι σίγουρο πως θα κάνετε και κάποιον άλλον ευτυχισμένο τονίζοντάς του ότι δεν ξεχνάτε!