Η εσχάτη των ποινών...

                  Η δεκάτη Οκτωβρίου έχει οριστεί ως η μέρα κατά της θανατικής ποινής. Η θανατική ποινή έχει αρχίσει να καταγράφεται από την αρχαιότητα ακόμη και ισχύει σε κάποιες χώρες ακόμη και σήμερα. Πιο συγκεκριμένα, έχει καταργηθεί σε 88 χώρες, σε 11 μερικώς, σε 24 στην πράξη, ενώ σε 75 χώρες ακόμη χρησιμοποιείται. Στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής ισχύει σε 30 από τις 50 συνολικά Πολιτείες, ενώ την ώρα που μιλάμε υπάρχουν 3.000 μελλοθάνατοι που περιμένουν την εκτέλεση της ποινής τους. Παρόλο που υπάρχει σχετικό ψήφισμα από τον ΟΗΕ του 2007 για κατάργηση της συγκεκριμένης πρακτικής μόνο τα 2 τελευταία χρόνια έχουν εκτελεστεί περίπου 6.000 κατάδικοι. Είναι σημαντικό να τονισθεί πως η συντριπτική πλειοψηφία των εκτελέσεων έχει πραγματοποιηθεί στις ΗΠΑ, την Κίνα και την Ινδία.

                 Όσο η κοινωνία αγριεύει, το ίδιο αγριεύουν και τα εγκλήματα που διαπράττονται μέσα σε αυτήν. Όσο η κατάσταση χειροτερεύει τόσο πληθαίνουν και οι ακραίες φωνές για την επαναφορά της θανατικής ποινής. Ποιες είναι όμως οι πραγματικές διαστάσεις αυτής; Ξεκινώντας, δεν πρέπει να κλείνουμε τα μάτια μπροστά στο ενδεχόμενο λάθους. Τι κάνουμε λοιπόν στην περίπτωση που ένα τέτοιο λάθος και η ύπαρξη ενός ατόμου στο λάθος σημείο τη λάθος στιγμή οδηγήσει στη σύλληψή του και καταδίκη του στην εσχάτη των ποινών; Πώς διορθώνουμε αυτό το ''λάθος'';

                   Από την άλλη ποιος είναι ο Θεός επί γης, η ανώτερη δύναμη και αρχή που θα καθορίσει ποιος ζει και ποιος πεθαίνει; Άλλωστε το σύστημα λέγεται σωφρονιστικό και όχι εκκαθαριστικό άρα που έγκειται ο σωφρονισμός στην επιβολή του θανάτου; Θα μου πουν βέβαια οι ίδιοι ακραίοι πως μιλάς εκ του ασφαλούς... Τι θα έλεγες αν είχες απέναντι σου τον άνθρωπο που κατακρεούργησε το παιδί σου; Δε νομίζω ότι η αφαίρεση της δικής του ζωής θα απάλυνε έστω και λίγο τον πόνο μου, άλλωστε η στέρηση της ελευθερίας και η ισόβια καταδίκη σε συνδυασμό με τις επισκέψεις των Ερινύων νομίζω ότι είναι μεγαλύτερη τιμωρία από την γρήγορη και αιώνια απελευθέρωσή του.

                  Άλλωστε και ο χειρότερος εγκληματίας έχει και αυτός οικογένεια, έστω και έναν άνθρωπο που θα πονέσει με την απώλειά του και θα υποβληθεί στο μαρτύριο της απώλειας παρόλο ν το δικό του χέρι δεν διέπραξε κανένα έγκλημα. Σε τι διαφέρουμε λοιπόν από τους βάρβαρους που ζητούσαν κεφάλια επί πίνακι και ποια είναι ακριβώς η εξέλιξη την οποία ευαγγελιζόμαστε και υποστηρίζουμε διαχωρίζοντας τον εαυτό μας από τα ζώα- αυτά δεν είναι έλλογα όντα...

                          

              Και για τους ένθερμους υποστηρικτές και επιστήμονες που λειτουργούν με αριθμούς και ποσοστά, αναλογιστείτε, η θανατική ποινή λειτούργησε ποτέ ανασταλτικά για την τέλεση εγκλημάτων; Γιατί οι ΗΠΑ που εφαρμόζουν αυτή την πρακτική έχουν ακόμη υψηλότατα ποσοστά εγκληματικότητας; Θα σας πω εγώ γιατί...Ο απλός καθημερινός άνθρωπος, ο υπεράνω πάσης υποψίας και αγνός αμνός, αυτός που δεν πρόκειται να τελέσει κανένα έγκλημα, είναι αυτός που στην πραγματικότητα επηρεάζεται από τον φόβο της θανατικής ποινής γιατί πολύ απλά ο εγκληματίας είναι πεπεισμένος πως δεν πρόκειται να συλληφθεί ποτέ...

                Τα λόγια του Cesare Beccaria που υπήρξε πολέμιος της θανατικής ποινής είναι περισσότερα αποκαλυπτικά και αληθινά από ποτέ: ''Ο θάνατος ενός εγκληματία είναι ένα τρομερό, αλλά προσωρινό θέμα, συνεπώς είναι μια λιγότερο αποτελεσματική μέθοδος αποτροπής (άλλων ανθρώπων από εγκληματικές πράξεις) απ' ότι το συνεχές παράδειγμα ενός ανθρώπου αποστερημένου από την ελευθερία του, καταδικασμένου να διορθώσει μέσα από τη δουλεία του, το κακό που έκανε στην κοινωνία. Αν κάνω ένα τέτοιο έγκλημα, λέει ο θεατής στον εαυτό του, θα υποβιβαστώ σε αυτή τη μίζερη κατάσταση σε ολόκληρη τη ζωή μου. (Είναι) μια πολύ πιο ισχυρή αποτροπή από το φόβο του θανάτου τον οποίο οι άνθρωποι κρατούν πάντα σε μια απόμακρη αφάνεια. Οι βίαιες εντυπώσεις μας εκπλήσσουν, αλλά η επίδρασή τους είναι στιγμιαία. Μια ποινή, για να είμαστε δίκαιοι, πρέπει να έχει τόσο βαθμό αυστηρότητας ώστε να αποτρέπει επαρκώς τους άλλους».

(Πηγή: http://tvxs.gr)

Επαγγελματική ιστοσελίδα

 Η νέα μου ιστοσελίδα είναι γεγονός! Μπορείτε να ενημερωθείτε για τις υπηρεσίες που προσφέρονται και τα στοιχεία επικοινωνίας μου! http://stellakarapa.gr/

Δώρο ένα βραχιόλι...

            

           Η αποσυμφόρηση των φυλακών στην Ελλάδα αδιαμφισβήτητα είναι το σύγχρονο γιοφύρι της Άρτας. Πολλές οι ιδέες στο παρελθόν αλλά γιατί άραγε καμία δεν είχε αποτελεσματική εφαρμογή ως τώρα; Δεν θέλω να σχολιάσω τα πρόσωπα που κάθε φορά ηγούνται των επίδοξων μεταρρυθμίσεων γιατί κάποιος θα πει πως θέλω να προβάλλω τον εαυτό μου, αλλά μπορώ να σχολιάσω επίσημα και υπεύθυνα βάσει των γνώσεών μου τα μαργαριτάρια που βλέπω και διαβάζω.

           Μετά την αποποινικοποίηση της χρήσης της ινδικής κάνναβης που επίσημα και ολοκληρωμένα ποτέ κανένας δεν έμαθε τι ισχύει πραγματικά βρισκόμαστε στο μεταμοντέρνο ηλεκτρονικό βραχιόλι. Αυτή  είναι η νέα ιδέα για την αποσυμφόρηση των φυλακών και τους σύγχρονους τρόπους σωφρονισμού. Θα μου πείτε εάν είναι να αποσυμφοριστούν πραγματικά οι φυλακές εσένα τι σε κόφτει; Άλλωστε η συγκεκριμένη μέθοδος εφαρμόζεται στις πολιτισμένες χώρες της Βρετανίας, της Σουηδίας και πιλοτικά από τους γείτονές μας Ιταλούς.

            Αυτό που με ενοχλεί πραγματικά είναι η προχειρότητα με την οποία καθετί προσεγγίζεται σε αυτή την πολύπαθη χώρα. Και αυτό που γίνεται τώρα με το βραχιόλι μου θυμίζει την ατάκα : ‘‘Είχα μόλις τρεις ώρες για να διαβάσω το Μνημόνιο’’. Το ηλεκτρονικό βραχιόλι όντως εφαρμόζεται σε κάποιες χώρες ως μία εναλλακτική του εγκλεισμού μέθοδος, η οποία μάλιστα φαίνεται να έχει αποτελέσματα σε αυτές. Ωστόσο, το ηλεκτρονικό βραχιόλι είναι μόνο ένα στοιχείο ενός ευρύτερου σωφρονιστικού συστήματος που βρίσκεται έτη φωτός μακριά από το ισχύον ελληνικό.

          Τι δουλειά έχει το ηλεκτρονικό βραχιόλι σε μία χώρα που ο εγκλεισμός έχει καθαρά τιμωρητικό και όχι σωφρονιστικό χαρακτήρα; Σε μία χώρα που σε κανένα σωφρονιστικό ίδρυμα δεν υπάρχει ομάδα ειδικών που συστηματικά να προσφέρει προγράμματα στους φυλακισμένους ανάλογα με το έγκλημα που έχουν τελέσει; Σε μία χώρα που η κοινωνική εργασία δεν υφίσταται και προτιμάται να σαπίζουν άεργοι 19χρονοι και 30χρονοι ενώ ταυτόχρονα επιμορφώνονται μόνο στο σκοτεινό κόσμο του εγκλήματος; Δεν θα συνεχίσω με τα ρητορικά ερωτήματα αλλά θα προχωρήσω σε συγκεκριμένες προτάσεις:

·       Δεν θα ήταν ωφέλιμο οι υπό την επήρεια ουσιών παραβάτες του ΚΟΚ να προσφέρουν κοινωνική εργασία σε δομές αποκατάστασης τροχαίων ατυχημάτων ώστε να νιώσουν τι πραγματικά μπορούν να προκαλέσουν;

·       Δε θα ήταν ωφέλιμο να υπάρχουν προγράμματα αποτοξίνωσης σε όλες τις φυλακές ώστε οι χρήστες και μικροέμποροι να μπορούν να αποτοξινωθούν πριν βγουν στην κοινωνία ξανά;

·       Δε θα ήταν ωφέλιμο να υπάρχουν προγράμματα για τους δράστες σεξουαλικών εγκλημάτων τα οποία υποχρεωτικά θα έπρεπε να ολοκληρώσουν πριν αποφυλακιστούν;

·       Δε θα έπρεπε να υπάρχει μία επιτροπή ειδικών που να αξιολογεί αν όντως το προς αποφυλάκιση άτομο είναι ικανό και ακίνδυνο να επανενταχθεί στην κοινωνία;

·        Ή μήπως δεν θα έπρεπε να δημιουργηθεί συγκεκριμένος οργανισμός που να στηρίζει έμπρακτα τους αποφυλακισθέντες για την ομαλή επανένταξή τους και την είσοδό τους στην αγορά εργασίας;

            Αυτές είναι μόνο κάποιες από τις προτάσεις που μπορούν να υλοποιηθούν για να εκσυγχρονιστεί πραγματικά το σωφρονιστικό μας σύστημα και μετά να συζητήσουμε και για την προσθήκη του ηλεκτρονικού βραχιολιού. Άλλωστε, σε μία προσπάθειά μου να ξεκινήσουμε τέτοιου είδους προγράμματα στις φυλακές ακόμη και εθελοντικά η επίσημη απάντηση ήταν πως πρέπει να υπάρχει σχετική άδεια από το Υπουργείο Δικαιοσύνης και η ανεπίσημη: ‘‘ Καλά κοπέλα μου, νέα, ψυχολόγος και θες να ασχοληθείς με αυτούς; Καλύτερα να κοιτάξεις να βοηθήσεις κανέναν άλλον’’…

            

Γυμνά...κίνητρα

                   

                Καλοκαίρι στην Ελλάδα, οι θερμοκρασίες υψηλότατες και τα ρούχα λιγοστεύουν ιδιαίτερα για τις γυναίκες που έχουν πιο πολλές ''βολικές'' επιλογές. Πώς όμως μας προδιαθέτει η όψη του γυμνού για το άτομο που έχουμε απέναντί μας;

                       
                   Μία ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα έρευνα πραγματοποιήθηκε πρόσφατα από τους Kurt Gray, Joshua Knobe, Mark Sheskin, Paul Bloom and Lisa Feldman Barrett για να ερευνήσουν πώς η αφαίρεση μίας μπλούζας μπορεί να επηρεάσει τη γνώμη των υπολοίπων για τα κίνητρα και τη συμπεριφορά του ατόμου που έχουν απέναντί τους οι συμμετέχοντες.

                       
                   159 φοιτητές προπτυχιακού επιπέδου είδαν δύο φωτογραφίες του αντίθετου φύλου, δύο νεαρών της Erin και του Aaron. Στην μία περίπτωση η Erin εμφανιζόταν σε φωτογραφία-πορτραίτο ενώ στην δεύτερη περίπτωση η φωτογραφία της κοπέλας ήταν σχεδόν ολόσωμη με μπικίνι. Το ίδιο συνέβη και με το νεαρό όπου εμφανιζόταν σε δύο φωτογραφίες, μία πορτραίτο και μία γυμνός από τη μέση και πάνω.

                            

             Μετά από αυτές τις φωτογραφίες ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να αξιολογήσουν τις πνευματικές ικανότητες των δύο προσώπων σχετικά με τον βαθμό ελέγχου τον οποίο διαθέτουν, την ικανότητα σχεδιασμού και οργάνωσης και τα κίνητρα βάσει των οποίων κινούνται και λαμβάνουν αποφάσεις. Τα αποτελέσματα ήταν ενδιαφέροντα καθώς φαίνεται πως το ίδιο άτομο όταν απεικονιζόταν μόνο το πρόσωπό του φαινόταν ως πιο συγκροτημένο και πειθαρχημένο στους άλλους ενώ όταν οι συμμετέχοντες κοιτούσαν τη φωτογραφία του ίδιου ατόμου με το ίδιο ύφος αλλά με περισσότερη γυμνή σάρκα σχημάτιζαν μία εντελώς διαφορετική γνώμη θεωρώντας πως το άτομο που έβλεπαν στη φωτογραφία χαρακτηριζόταν περισσότερο από κίνητρα που σχετίζονται με την απόκτηση εμπειρίας, τις αισθήσεις, τον πόνο και την ικανοποίηση.

                      

            Εσείς πώς αξιολογείτε τους ανθρώπους γύρω σας με βάση το γυμνό που δείχνουν; Πώς σας φαίνεται μία γυναίκα με σορτς και μία με παντελόνι ή ένας άνδρας με βερμούδα και ένας με κουστούμι; Το μόνο που εγώ έχω να πω είναι πως ναι μεν δεν μπορείτε να αποφύγετε την δημιουργία μίας πρώτης εντύπωσης από αυτό που βλέπετε αλλά τουλάχιστον προσπαθήστε να το ελέγξετε και να μην συνεχίζετε βάζοντας συγκεκριμένες ταμπέλες γιατί οι αντιδράσεις-εκπλήξεις μπορεί να μην είναι και τόσο ευχάριστες!

Τρίχες...

              

                Η διαταραχή της τριχοτιλλομανίας μπορεί να εξελιχθεί σε μία χρόνια και ιδιαίτερα αγχωτική και ψυχοφθόρα κατάσταση. Ορίζεται ως μία ακατανίκητη πίεση που νιώθει το άτομο και τάση να αφαιρεί τρίχες από το κεφάλι του ή άλλες περιοχές του σώματός του ενώ παράλληλα τα άτομα που αντιμετωπίζουν αυτό το πρόβλημα μπορεί να φθάσουν σε ακραίες καταστάσεις προκειμένου να καλύψουν το πρόβλημά τους.

                Για κάποιους ανθρώπους η τριχοτιλλομανία μπορεί να είναι σχετικά ήπια και η διαχείρισή της να μην είναι ιδιαίτερα απαιτητική ενώ για άλλους αυτή η συνήθεια μπορεί να να αποτελεί μία από τις βασικές πηγές άγχους τους. Η συνήθεια αυτή συνήθως πραγματοποιείται σε ιδιωτικούς χώρους όπου το άτομο είναι μόνο του, ενώ σε πιο σοβαρές μορφές μπορεί να λαμβάνει χώρα και σε δημόσιους χώρους καθώς το άτομο στην ουσία το κάνει ασυναίσθητα και δεν μπορεί να το ελέγξει. Ακόμη είναι πιθανό το ίδιο άτομο να επιδεικνύει και τις δύο συμπεριφορές ανάλογα με την διάθεση και την κατάσταση στην οποία βρίσκεται. Για παράδειγμα, μπορεί το άτομο να αφαιρεί τρίχες όταν βρίσκεται κολλημένο στην κίνηση ή όταν βαριέται στο μάθημα.

                Σχετικά με τις αιτίες της τριχοτιλλομανίας, τα ευρήματα είναι ανάμικτα και όπως συμβαίνει με όλες σχεδόν τις διαταραχές είναι αποτέλεσμα μίας σειράς γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Ωστόσο, η τριχοτιλλομανία συνήθως εμφανίζεται στην διάρκεια της εφηβείας και εξελίσσεται ως ένα πρόβλημα παρόν καθ' όλη την διάρκεια της ζωής του ατόμου. Παρόλο που οι γυναίκες φαίνεται πως εμφανίζουν πιο συχνά τη συγκεκριμένη διαταραχή αυτό στην ουσία μπορεί να βασίζεται στο γεγονός πως οι γυναίκες γενικότερα αναζητούν βοήθεια με μεγαλύτερη ευκολία από ότι οι άνδρες. Σε πολλές βέβαια περιπτώσεις τα άτομα με αυτή τη συνήθεια μπορεί να αντιμετωπίζουν και άλλες διαταραχές του συναισθήματος και της διάθεσης και ιδεο-ψυχαναγκαστική διαταραχή.

                Οι συνέπειες της τριχοτιλλομανίας είναι ποικίλες και επηρεάζουν γενικότερα τη ζωή του ατόμου. Αναφορικά με το συναίσθημα, τα άτομα αυτά συχνά νιώθουν ντροπή και ταπείνωση για αυτή τους τη συνήθεια ενώ πιθανότατα εμφανίζουν και χαμηλότερα επίπεδα αυτοεκτίμησης. Ακριβώς λόγω αυτών των συναισθημάτων τους μπορεί να αποφεύγουν τις κοινωνικές συναναστροφές αλλά και διάφορες κοινωνικές εκδηλώσεις και μέρη που είναι πιθανόν να εκθέσουν τη συνήθειά τους στα μάτια των πολλών όπως είναι το κολύμπι ή το κομμωτήριο. Οι συνέπειες μπορεί να επηρεάσουν και τη σωματική υγεία του ατόμου καθώς η αφαίρεση τριχών από το ίδιο σημείο ερεθίζει το δέρμα και αυξάνει κατακόρυφα την πιθανότητα μολύνσεων. Σε ακραίες περιπτώσεις τα άτομα καταπίνουν τις τρίχες τις οποίες αφαιρούν και αυτό μακροπρόθεσμα μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια βάρους, εντερικά προβλήματα, διατροφικές διαταραχές, ακόμη και στο θάνατο.

  

                  Η τριχοτιλλομανία μπορεί να θεραπευτεί με την κατάλληλη ψυχολογική και ιατρική βοήθεια και το πρώτο και σημαντικότερο βήμα είναι η συνειδητοποίηση πως το πρόβλημα υπάρχει και η αναζήτηση στήριξης από ειδικούς. 

               

                           

Νέα ιστοσελίδα!
http://cms.stellakarapa.webnode.gr/

Αφού δεν με καλείτε στα πάνελ…

 

         Από πολύ μικρή ηλικία θυμάμαι ότι μου τραβούσαν ιδιαίτερα την προσοχή τα εκατοντάδες γκράφιτι που έβλεπα στους τοίχους, τα συνθήματα και πολλές φορές αυτά τα συνθήματα μάλιστα ήταν σημείο κατατεθέν για να ξεχωρίσω ένα μέρος από άλλο ή να προσανατολιστώ. Παιδί της πόλης συχνά θα ρωτούσα τους γονείς μου τι σημαίνει αυτό ή πού αναφέρεται το άλλο με την ίδια φυσικότητα που τα παιδιά στα χωριά απορούν για τα ζωάκια που βλέπουν τριγύρω.

            Τι εκφράζουν όμως όλα αυτά που κατά καιρούς γράφονται στον τοίχο; Είναι τυχαία ή αξίζουν μία ανάλυση και μία πιο κοινωνιολογική προσέγγιση; Από την δεκαετία του ’70 το ενδιαφέρον πολλών ψυχολόγων έχει εστιαστεί στα συνθήματα που αναγράφονται σε δημόσια και ιδιωτικά κτίρια ακόμη και σε δημόσιες τουαλέτες ή αντίστοιχες μαγαζιών που πολλές φορές οι πόρτες τους μοιάζουν με πίνακες του εξπρεσιονιστικού κινήματος.

            Όπως σε κάθε άλλο αντικείμενο του πεδίου της ψυχολογίας, μία σειρά από θεωρίες και προσεγγίσεις έχουν εισαχθεί, κατηγοριοποιώντας τις έρευνες είτε με πολιτισμικά και κοινωνικά κριτήρια, είτε αναλύοντάς τα με βάση το φύλο ή την γλώσσα που χρησιμοποιούν. Μία από τις πιο σημαντικές κατηγοριοποιήσεις και θεωρίες κατά τη γνώμη μου έγινε από την Blume (1985) η οποία εισήγαγε ένα μοντέλο με δύο γενικές κατηγορίες και συνολικά 8 υποκατηγορίες αυτών σχετικά με τα κίνητρα που σχετίζονται με τα γκράφιτι  και τα συνθήματα στους τοίχους.

            Πιο συγκεκριμένα, υποστηρίζει πως οι δύο μεγάλες κατηγορίες είναι από τη μία το κίνητρο για μία μαζική και ανακλαστική επικοινωνίας ενώ από την άλλη η δημόσια έκφραση μίας κατηγορικής και ατομικής επικοινωνίας. Στην πρώτη κατηγορία ανήκουν 5 υποκατηγορίες οι οποίες απαρτίζονται από τα εξής κίνητρα:

• ·       Την ανάγκη απόδειξης της ύπαρξης του ατόμου
• ·       Την ανάγκη να εκφράσει κάποιος τον εαυτό του
• ·       Την πιστοποίηση της ταυτότητας κάποιου (πολιτικής/κομματικής/οπαδικής)
• ·       Την ικανοποίηση από την δημιουργία και τις εικαστικές τέχνες
• ·       Τη βαρεμάρα

            Στη δεύτερη μεγάλη κατηγορία της κατηγορικής και ατομικής επικοινωνίας ανήκουν τρεις υποκατηγορίες:

•  Η έκφραση κριτικής, διαμαρτυρίας, συμφωνίας ή αποδοκιμασίας
•  Η οριοθέτηση περιοχών
•  Η αναζήτηση επαφών

            Όπως και να είναι στην πραγματικότητα, είναι ένα πεδίο ιδιαίτερα ενδιαφέρον για την κοινωνική και πολιτισμική έκφραση, ιδιαίτερα στις μεγαλουπόλεις.  Πρέπει να παραδεχθώ πως κάποιες από τις πιο σοκαριστικά αληθινές προτάσεις τις έχω διαβάσει σε κάποιον από αυτούς τους τοίχους. Άλλωστε, πόσο πιο όμορφα θα ήταν τα γκρι κτίρια αν όμορφα σχεδιασμένα γκράφιτι κάλυπταν το τσιμέντο τους;

Γύρω γύρω όλα και στη μέση εμείς…

            Σήμερα 5 Ιουνίου είναι η Παγκόσμια μέρα Περιβάλλοντος και είναι ευκαιρία να αφιερώσουμε λίγο χώρο για τη σχέση της ψυχολογίας με το Περιβάλλον και πιο συγκεκριμένα να μιλήσουμε για την Περιβαλλοντική Ψυχολογία.

            Η Περιβαλλοντική ψυχολογία είναι ένας καινούριος σχετικά κλάδος της επιστήμης της Ψυχολογίας και σχετίζεται με την αλληλεπίδραση του ατόμου με το περιβάλλον και κατά βάση το φυσικό περιβάλλον. Η σχέση μεταξύ του ατόμου και του περιβάλλοντος είναι ιδιαίτερα καθοριστική για τη σωματική και ψυχική υγεία του ατόμου.

            Έχει αποδειχθεί σε πολλές έρευνες πως η ποιότητα ζωής του ατόμου εξαρτάται από την εγγύτητα που έχει με το φυσικό περιβάλλον, την πρόσβαση που έχει σε αυτό ενώ στον αντίποδα οι σύγχρονες τσιμεντουπόλεις φαίνεται πως επηρεάζουν αρνητικά την θετική διάθεση του ατόμου και συμβάλλουν ή/επιδεινώνουν τη μελαγχολία, τις διαταραχές άγχους και την κατάθλιψη.

            Αυτά σε μία μικρογραφία του περιβάλλοντος, τον χώρο που εμείς ζούμε πρέπει να τα έχουμε στο μυαλό, τροποποιώντας τον χώρο μας έτσι ώστε να είναι κοντά ή να φαίνεται ότι είναι κοντά στη φύση αλλά είναι περισσότερο σημαντικό να διακοσμούμε και να λειτουργούμε τον προσωπικό μας χώρο σκεπτόμενοι μακροπρόθεσμα και κινούμενοι με τρόπους φιλικούς προς το περιβάλλον.

            Επομένως πρέπει να σκεφτόμαστε το περιβάλλον, να το προστατεύουμε και να το σεβόμαστε γιατί αφενός πρέπει να θυμόμαστε πως σε αυτόν τον πλανήτη συνυπάρχουμε δεν βασιλεύουμε (επομένως συνυπολογίζουμε τους συγκατοίκους μας), αφετέρου φροντίζουμε για τις επόμενες γενιές και κάνουμε το πέρασμα μας λιγότερο ανώδυνο για όλους ενώ την ίδια στιγμή αν τηρήσουμε όλα αυτά προσφέρουμε στον ίδιο μας τον εαυτό περισσότερες ευκαιρίες και δυνατότητες να είμαστε χαρούμενοι, χαμογελαστοί και ικανοποιημένοι με αυτό που ζούμε!!!!

Ανακοίνωση

       Ως ψυχολόγος με ανθρωπιστικό προσανατολισμό αλλά και ως Πρόεδρος του Επιστημονικού Συμβουλίου του Καταφυγίου Γυναίκας, νιώθω την ανάγκη να δηλώσω την πλήρη αντίθεσή μου με την κίνηση της ΕΛ.ΑΣ. να δημοσιοποιήσει τα προσωπικά στοιχεία και τις φωτογραφίες των οροθετικών γυναικών που εργάζονται ως ιερόδουλες στην Αθήνα, με πρόσχημα την προστασία του γενικού καλού.

       

       Θεωρώ πως αυτή η κίνηση ήταν μία απαράδεκτη ενέργεια κανιβαλισμού η οποία ξεκάθαρα οδηγεί στο στιγματισμό συγκεκριμένων κοινωνικών ομάδων και την ταύτιση του ιού του AIDS με αυτές. Καταρχήν, πρέπει το ελληνικό κράτος επιτέλους να επιδείξει μία υπεύθυνη στάση απέναντι στους πολίτες και σε ζητήματα παιδείας και υγείας. Πιο συγκεκριμένα, προσωπικά θεώρησα αυτή την κίνηση ως ένα κουτοπόνηρο προεκλογικό πυροτέχνημα το οποίο όμως ανεπαρκώς προσπαθεί να καλύψει άλλα προβλήματα και ζητήματα που εκκρεμούν. Άρα το κράτος θα έπρεπε πρώτα να φροντίσει να εξασφαλίσει τα ακόλουθα και μετά να προβεί σε αποφάσεις διαπόμπευσης:

• Σεξουαλική Διαπαιδαγώγηση: Θεωρώ πως το κράτος επιτέλους και ειδικότερα το Υπουργείο Υγείας, θα έπρεπε να φροντίσουν να προωθήσουν τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση στα σχολεία έτσι ώστε τα παιδιά να έχουν μία έγκυρη και σοβαρή ενημέρωση για να μην φτάνουμε το 2012 να μιλάμε για εκατοντάδες νέων ανθρώπων που έκαναν αγοραίο μάλιστα έρωτα χωρίς να πάρουν τις απαραίτητες προφυλάξεις. Σαφέστατα μέσω της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης τα παιδιά, έφηβοι και υπεύθυνοι ενήλικες αργότερα θα μάθουν να διαθέτουν το σώμα τους όπως επιθυμούν, να μάθουν τα δικαιώματά τους, τους κινδύνους που υπάρχουν αλλά και την ευθύνη που και οι ίδιοι φέρουν ως προς την προστασία της δικής τους υγείας, της υγείας των συντρόφων τους αλλά και την υγεία των υπολοίπων.
• Έλεγχος Λειτυργίας Οίκων Ανοχής: Βαυκαλιζόμαστε όταν θεωρούμε πως το πρόβλημα εστιάζεται σε μία δεκάδα γυναικών όταν είναι γνωστό ότι οι συγκεκριμένες γυναίκες εργάζονταν σε παράνομους οίκους ανοχής, ή στο δρόμο χωρίς κανένα έλεγχο από το κράτος. Δεν είναι λοιπόν θέμα εξατομικευμένο αλλά γενικό, είναι σίγουρα ευθύνη κάποιου οργάνου του δημόσιου τομέα να ελέγχει την ομαλή και σύμφωνα με τους κανόνες υγιεινής λειτουργία των οίκων ανοχής και να καταπολεμά την παράνομη πορνεία για να προστατεύει το γενικό καλό και την υγεία των πολιτών. Παρ' όλα αυτά δεν είδα την φωτογραφία αυτού του υπεύθυνου να κυκλοφορεί στα κανάλια καθώς η δική του αμέλεια απέναντι στο καθήκον του συνετέλεσε στην έκθεση της δημόσιας υγείας σε κίνδυνο.
• Δωρεάν Υγεία: Όταν υπάρχουν κενά στην υγεία, όταν το σύστημα αυτό καταρρέει, όταν υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι μπορεί να δουλεύουν για χρόνια αλλά μόλις μείνουν άνεργοι χάνουν μετά από λίγο το δικαίωμα πρόσβασης στην υγεία, δεν μπορούμε να έχουμε απαίτηση άνθρωποι των χαμηλών κοινωνικών και οικονομικών στρωμάτων, πολλές φορές παράνομα εργαζόμενοι ή/και με άλλα προβλήματα εξάρτησης, ακόμη και άνεργοι να έχουν τα χρήματα να κάνουν τις κατάλληλες εξετάσεις.

     Με βάση λοιπόν τα παραπάνω θεωρώ ότι θα έπρεπε να αναθεωρήσουμε τις απόψεις και πρακτικές μας και να σταματήσουμε επιτέλους να ψάχνουμε εξιλαστήρια θύματα τα οποία επωμίζονται το βάρος των ευθυνών ενός σωρού ελλείψεων και παραλείψεων. Τέλος, την έννοια του γενικού καλού πρέπει να την βλέπουμε πιο σφαιρικά καθώς νομίζω πως και το πλήθος πολιτικών που έκλεψαν το ελληνικό κράτος έβλαψαν το κοινό καλό χωρίς όμως να έμαθα το όνομα ή να είδα την φωτογραφία κανενός. 

10 τρόποι να χειραγωγήσεις την κοινή γνώμη...

             Σε προηγούμενη ανάρτησή μου είχα αναφερθεί στο πώς τα ΜΜΕ μπορούν αν χειραγωγήσουν την κοινή γνώμη και είχα κάνει ιδιαίτερη αναφορά στον Noam Chomsky έναν από τους μεγαλύτερους παγκόσμια γλωσσολόγους και την δική του άποψη στο πώς τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης μπορούν να χειραγωγήσουν την κοινή γνώμη. Ο ίδιος έχει δημοσιεύσει μία σειρά από τρόπους με τους οποίους η κοινή γνώμη μπορεί έυκολα να διαμορφωθεί, να αλλοιωθεί και να παραπλανηθεί από τα ΜΜΕ. Αυτο το άρθρο είναι αφιερωμένο στα δικά του λεγόμενα ( έχει ασχοληθεί ιδιαίτερα και με την ολομέτωπη επίθεση που δέχεται η Ελλάδα τον τελευταίο καιρό) και θα αφήσω εσείς να βγάλετε τα δικά σας συμπεράσματα σχετικά με το πώς αυτοί οι τρόποι βρίσκουν εφαρμογή μέσα στο ελληνικό δίκτυο ενημέρωσης.

             1. H στρατηγική του περισπασμού: η συγκεκριμένη στρατηγική είναι ένα από τα πρώτα στοιχεία του κοινωνικού ελέγχου και στόχο έχει την μετατόπιση της προσοχής της κοινής γνώμης από τα σημαντικά ζητήματα μέσω της διάχυσης συνεχών πειρσπασμών και την κυκλοφορία ανεπιβεβαίωτων και σοκαριστικών πληροφοριών.

          2. Η δημιουργία προβλημάτων και η προσφορά λύσεων: αυτή η στρατηγική επίσης ονομάζεται και πρόβλημα-αντίδραση-λύση. Αναφέρεται στην δημιουργία ενός προβλήματος, το οποίο προκαλεί την κοινωνική αντίδραση και στη  συνέχεια έρχεται η προσφορά και επίδειξη συγκεκριμένων λύσεων. Ως παράδειγμα αναφέρεται την δημιουργία μίας οικονομικής κρίσης έτσι ώστε να γίνει αποδεκτό εύκολα το αναγκαίο κακό του περιορισμού των βασικών κοινωνικών δικαιωμάτων και η παρακμή των δημόσιων υπηρεσιών.

                 3. Η βαθμιαία στρατηγική: Η επιβολή ακραίων κοινωνικών αλλαγών και μεταρρυθμίσεων θα προκαλούσε και μία σειρά από ακράιες κοινωνικές αντιδράσεις. Έτσι αυτό που προτιμάται είναι μία βαθμιαία στρατηγική ενεργοποίησης η οποία οδηγεί και σε μία βαθμιαία και πιο ανώδυνη αποδοχή των εκάστοτε νέων μέτρων και διορθωτικών μεταρρυθμίσεων για να αποφευχθούν τα χειρότερα. Ποιος θα μπορούσε να πείσει χωρίς αντιδράσεις τον Έλληνα του 1990 ότι πρέπει να ζει με τις συνθήκες του 2012; Είναι κάτι που πρέπει να έχει μία συνέχεια και σειρά απρόσκοπτη έτσι ώστε να έρθουν τα επιθυμητά αποτελέσματα.

                 4. Η στρατηγική της αναβολής: ένας άλλος τρόπος για να γίνει αποδεκτή μία όχι και τόσο λαοφιλής απόφαση είναι να παρουσιαστεί ως ''επώδυνη αλλά απαραίτητη'' για να εφαρμοστεί όχι όμως άμεσα αλλά στο μέλλον. Είναι πιο εύκολο κανείς να αποδεκτεί μία μελλοντική θυσία από μία άμεση υποδούλωση. Η μεταβλητή του μέλλοντος είναι πολύ σημαντική εδώ γιατί οι μάζες έχουν την τάση να περιμένουν αφελώς και γενικώς ένα καλύτερο μέλλον χωρίς να είναι σε θέση να το περιγράψουν αυτό συγκεκριμένα. Αυτο δίνει στους πολίτες περισσότερο χρόνο να συνηθίσουν σε μία ιδέα και να την αποδεκτούν παθητικά όταν αυτή η στιγμή έρθει.

                 5. Πήγαινε στο κοινό σαν μικρό παιδί: πολλές φορές δεν χρησιμοποιείται ξύλινος λόγος αλλά καθημερινές απλές εκφράσεις και τρόποι επικοινωνίας που μάλιστα κάποιες φορές μοιάζουν σαν να απευθύνονται τα ΜΜΕ όντως σε παιδιά 12 ετών. Αυτό όταν χρησιμοποιείται γίνεται ακριβώς για να εξομοιωθούν και οι κοινωνικές αντιδράσεις με αυτές ενός παιδιού 12 ετών το οποίο μπορεί μεν να αντιδράσει σπασμωδικά και κάποιες φορές ανώριμα αλλά σύντομα θα καταλαγιάσει και θα αποδεχθεί αυτά που του επιβάλλουν οι έχοντες εξουσία.

               6. Χρησιμοποίησε περισσότερο τη συναισθηματική πλευρά: Πολύ συχνά τα ΜΜΕ προσπαθούν να ενεργοποιήσουν τη συναισθηματική πλευρά των ανθρώπων έτσι ώστε να παραμεριστεί η λογική και στο τέλος η κριτική σκέψη του ατόμου. Μέσα από την πρόκληση συναισθηματικών αντιδράσεων είναι πιο εύκολο να έχει κανείς πρόσβαση στο υποσυνείδητο των ανθρώπων, στις ενδόμυχες σκέψεις, ανησυχίες, επιθυμίες και φόβους.

                     7.  Άσε το κοινό στην άγνοια και τη μετριότητα: Αυτό σημαίνει ότι ο κόσμος αφήνεται και καταλήγει ανίκανος πλέον να καταλάβει τη σύγχρονη τεχνολογία και τις εξελίξεις. Αυτό μπορεί να γίνει και μέσα από την ποιότητα της προσφερόμενης εκπαίδευσης το επίπεδο της οποίας σταδιακά θα μειωθεί δραματικά στο κομμάτι της ποιότητας έτσι ώστε να υπάρχουν και σημαντικές κοινωνικές διαφορές αναφορικά με την εκπαίδευση και να είναι πιο εύκολη η χειραγώγηση και ο έλεγχος των χαμηλών κοινωνικο-οικονομικών στρωμάτων.

                     8.  Ενθάρρυνε το κοινό να γίνει ένα με τη μετριότητα: Δώσε στον κόσμο να καταλάβει πως το μοδάτο είναι να είναι κανείς ανεκπαίδευτος, ανόητος και χυδαίος (αυτό γίνεται εύκολα με την προβολή συγκεκριμένων εκπομπών και ''προσωπικοτήτων'' από τα ΜΜΕ, έτσι;).

                    9.  Να ενισχύσεις την ατομική σκοπιά: Αυτό δεν γίνεται δυστυχώς μέσα από την ανάπτυξη της ατομικής ευθύνης που θα ακολουθήσει σε μία ανεπτυγμένη κοινωνική ευθύνη αλλά αναφέρεται στο ότι οι άνθρωποι καθοδηγούνται στο να κατηγορούν τους εαυτούς τους για αυτό που δεν μπορούν, για αυτό που ζουν ως αποτέλεσμα προσωπικών ικανοτήτων και προσπάθειας. Έτσι δεν θα φτάσουν ποτέ να κατηγορήσουν το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα για αυτό που βιώνουν αλλά την προσωπική τους ανεπάρκεια και απαξίωση που θα οδηγήσει μαθηματικά σε καταθλιπτική διάθεση και στην ανάπτυξη της παθητικότητας. Φυσικά χωρίς ενεργοποίηση δεν πρόκειται ποτέ να υπάρχει ανατροπή του σάπιου σκηνικού.

                      10. Το σύστημα γνωρίζει το άτομο καλύτερα από όσο γνωρίζει αυτό τον εαυτό του:

Μέσα από την ανάπτυξη των σύγχρονων επιστημών και σ αυτό έχει βοηθήσει και η ψυχολογία, το σύστημα μπορεί πλέον και γνωρίζει καλύτερα πώς να χειραγωγήσει, πώς να επηρεάσει, πώς να εφαρμόσει ακρότητες χωρίς αντιδράσεις. Και αυτό πολύ απλά συμβαίνει γιατί ακριβώς το σύστημα μας ξέρει καλύτερα από όσο εμείς ξέρουμε τον εαυτό μας.

                Αυτές είναι οι στρατηγικές χειραγώγησης έτσι όπως εκφράστηκαν από τον Noam Chomsky. Παρόλο που μου έρχεται στο μυαλό χείμαρρος παραδειγμάτων και συναισθημάτων δεν θα εκφράσω κανένα από αυτά. Δεν θα προσπαθήσω να επηρεάσω κανέναν για αυτό που σκέφτεται ή θα σκεφτεί παρόλο που ανήκω στους ''τυχερούς'' που μπορεί για κάποιους ανθρώπους να ξέρουν τι λειτουργεί με αυτούς και τι σκέφτονται καλύτερα από όσο γνωρίζουν οι ίδιοι για τον εαυτό τους. Τα συμπεράσματα δικά σας... 

   

 

Στα χέρια μου έχω ένα όπλο...

                   

            Η αλήθεια είναι πως η δήλωση του Κ. Καρατζαφέρη σχετικά με την οπλοκατοχή και οπλοχρησία έχει ταράξει τα νερά της ελληνικής κοινωνίας και του κοινοβουλίου για κάτι που μέχρι σήμερα είναι σχεδόν άγνωστο για τη χώρα μας πλην κάποιων γεωγραφικών εξαιρέσεων που ανάγονται περισσότερο σε παραδόσεις και τοπικές αντιλήψεις και συνήθειες.

                  Είναι πολύ εύκολο κάποιος να ισχυριστεί ότι σε κάποιο βαθμό η συγκεκριμένη δήλωση έχει μία βάση λογικής, δεδομένων των νέων κοινωνικών και πολιτικών συνθηκών και της αύξησης της εγκληματικότητας. Τι έχουν όμως να μας διδάξουν τα παραδείγματα άλλων χωρών και η χρήση όπλων από πολίτες σε αυτές; Τι λένε για αυτό οι ψυχολόγοι;

                  Δεν θα αναφερθώ σε συγκεκριμένα περιστατικά τα οποία είναι ουκ ολίγα όπου πολίτες έχουν εμπλακεί σε στυγερές δολοφονίες λόγω της εύκολης πρόσβασης σε όπλα, ούτε θα μιλήσω για τραγικά ατυχήματα που έχουν συμβεί λόγω της παρουσίας όπλων στο σπίτι που έχουν οπλίσει τα χέρια μικρών παιδιών εναντίον των φίλων τους ή αδερφών τους. 

                  Θα παρουσιάσω όμως τα αποτελέσματα μίας πολύ ενδιαφέρουσας έρευνας που ολοκληρώθηκε πρόσφατα και πρόκειται να δημοσιευτεί στο εγγύς μέλλον. Ο ψυχολόγος James Brockmole με την βοήθεια ενός συνεργάτη του πραγματοποίησε μία έρευνα για να μελετήσει το πώς η οπλοκατοχή μπορεί να επηρεάσει την αντίληψη και συμπεριφορά των ανθρώπων. Πιο συγκεκριμένα, πραγματοποίησε μία σειρά πειραμάτων τροποποιώντας κάθε φορά τις μεταβλητές της συνθήκης. Σε όλα από αυτά,  τα υποκείμενα που συμμετείχαν στην έρευνα κρατούσαν στα χέρια τους ένα αντικείμενο, ενώ παράλληλα τους πρόβαλλαν μέσω υπολογιστή φωτογραφίες ανθρώπων οι οποίοι επίσης κρατούσαν αντικείμενα στα χέρια τους. Οι συμμετέχοντες καλούνταν να αξιολογήσουν το αντικείμενο που κρατούσαν στα χέρια τους οι άνθρωποι στις φωτογραφίες, τις προθέσεις τους και ταυτόχρονα ο ερευνητής μπορούσε να αξιολογήσει τις αντιδράσεις των συμμετεχόντων απέναντι στο άτομο κάθε φωτογραφίας. Οι συμμετέχοντες σε κάποιες περιπτώσεις κρατούσαν ένα όπλο-παιχνίδι στα χέρια τους ενώ σε άλλες συνθήκες, μία μπάλα ή ένα άλλο αντικείμενο. Παράλληλα, στις φωτογραφίες τα άτομα κρατούσαν από όπλα μέχρι αναψυκτικά ενώ σε κάθε συνθήκη άλλαζε και η εμφάνισή τους, η εθνικότητά τους και το χρώμα του δέρματός τους.

         

                 Τα αποτελέσματα της έρευνας είναι ιδιαίτερα ενδιαφέροντα και επιβεβαίωσαν τις αρχικές υποθέσεις του ερευνητή. Πράγματι, όταν οι συμμετέχοντες κρατούσαν στο χέρι τους ένα όπλο (ακόμη και το ψεύτικο-παιχνίδι) πολύ πιο εύκολα και συχνά έβλεπαν στα χέρια των ατόμων στις φωτογραφίες όπλα και άλλα επικίνδυνα αντικείμενα χωρίς αυτό να ισχύει για την πλειοψηφία των περιπτώσεων. Ακόμη, όταν κρατούσαν στα χέρια τους το όπλο αξιολογούσαν περισσότερο συχνά τις διαθέσεις του ατόμου στις φωτογραφίες ως απειλητικές ιδιαίτερα απέναντι σε άτομα άλλης εθνικότητας και φυλετικής προέλευσης ή σε άτομα που είχαν κρυμμένα κάποια χαρακτηριστικά τους (π.χ. στην περίπτωση μία φωτογραφίας στην οποία το άτομο φορούσε μία μάσκα του σκι).

                 Ο ίδιος ο ερευνητής τονίζει πως γενικότερα τα πιστεύω, οι προσδοκίες και τα συναισθήματα ενός ατόμου μπορούν να επηρεάσουν την ικανότητα του παρατηρητή να αξιολογεί και να κατηγοριοποιεί τα αντικείμενα ως όπλα. Τώρα πλέον γνωρίζουμε πως η ικανότητα των ανθρώπων να ενεργήσουν με συγκεκριμένους τρόπους (εν προκειμένω η χρήση όπλου) επηρεάζει την αντίληψή τους και μάλιστα με δραματικό τρόπο. Ο ίδιος τονίζει πως αυτά τα ευρήματα θα έπρεπε να ληφθούν υπόψη στην ψήφιση σχετικών νομοσχεδίων και την δημόσια ασφάλεια.

                Έρχομαι λοιπόν εγώ και διερωτώμαι: Πόσο επικίνδυνη είναι μία τέτοια εισήγηση όταν μάλιστα γίνεται στα πλαίσια ενός ταραγμένου κοινωνικού και πολιτικού ιστού και με τη  ταυτόχρονη καλλιέργεια αισθημάτων και αντιλήψεων τρόμου και μόνιμης απειλής; Ως επιστήμονας νιώθω την ανάγκη να ταχθώ σαφώς και ευθαρσώς αντίθετη προς κάθε παρόμοια νομοθετική πρόταση λαμβάνοντας υπόψη τα παραδείγματα χωρών που έχουν ήδη ψηφίσει σχετικούς νόμους και τα ευρήματα της επιστημονικής έρευνας τα οποία καταδεικνύουν πως η πρόσβαση και άδεια στην χρήση όπλων είναι σαφώς ένας παράγοντας που διαμορφώνει σημαντικά την αντίληψη αλλά και αντίδραση των πολιτών, πόσο μάλλον των Ελλήνων πολιτών (με τα δικά τους κοινωνικά χαρακτηριστικά και παιδεία) στην δεδομένη χρονική στιγμή. 

            Τα συμπεράσματα δικά σας...

Φόβος και κοινωνικός έλεγχος-Terrorvision

          

          Δεν είναι δύσκολο κανείς να διακρίνει πως ο φόβος και η καταστροφολογία κυριαρχούν στα ελληνικά και παγκόσμια μέσα μαζικής ενημέρωσης. Αρκούν λίγα μόνο λεπτά καθημερινής παρακολούθησης εκπομπών και ειδήσεων και το μόνα συναισθήματα που μπορεί κανείς να νιώσει είναι απελπισία, αβοηθησία, βολική παθητικότητα, φοβο για το μέλλον, κατάθλιψη για το παρόν. Μοιάζει να γίνεται ο καθένας μας τηλεθεατής της δικής του δραματικής σειράς της οποίας το τέλος ξεπερνά και τα πιο δακρύβρεχτα σενάρια.

             Ποια είναι όμως η λειτουργία του φόβου ως μέσο κοινωνικού ελέγχου;Τα τελευταία χρόνια κοινωνικοί επιστήμονες έχουν ενασχοληθεί με το πώς ο φόβος και η κουλτούρα του φόβου που μας είναι τόσο οικεία πια, επηρεάζουν την κοινωνική κατάσταση και θέση του καθενός. Ο φόβος λοιπόν είναι κυρίαρχος στα ΜΜΕ και δεν είναι μεμονωμένα τα απειλητικά και αποκαρδιωτικά μηνύματα τα οποία δεχόμαστε καθημερινά αλλά είναι και η ταυτόχρονη προώθηση συγκεκριμένων ιδεών και συναισθημάτων όπως η προσπάθεια για αντίσταση στον αόρατο εξωτερικό εχθρό ο οποίος απειλεί τα κεκτημένα μας και μία συνεχής απειλή πάνω από τον σύγχρονο πολιτισμό που πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Παράλληλα βέβαια ως τελικό σημείο εξιλέωσης περνάνε και τα σχετικά μηνύματα για το πώς μπορούμε να προστατευτούμε, ποιες πολιτικές πρέπει να ακολουθήσουμε και πώς πρέπει να συσπειρωθούμε ή να πολεμήσουμε αυτούς που ταράζουν την ασφάλειά μας.

           Μία ποιοτική έρευνα μετα-ανάλυσης σχετικά με τον φόβο που προωθούν τα ΜΜΕ και ειδικότερα οι ειδήσεις, έδειξε πως μόλις μέσα σε μία δεκαετία σε όλα τα ΜΜΕ υπήρχε αύξηση των ειδήσεων που σχετίζονται με τον φόβο ενώ σε κάποιες περιπτώσεις αυτή η αύξηση ξεπερνούσε και το 150% (Altheide and Michalowski, 1999). Ακόμη πολύ συχνά χρησιμοποιείται ο φόβος και το έγκλημα για την διατήρηση της κοινωνικής τάξης και σε αυτές τις περιπτώσεις η καχυποψία και η κατηγορία βαρύνει τους ξένους, τους διαφορετικούς και τις μειονότητες, οι οποίοι απειλούν την κοινωνική σταθερότητα (Altheide et al 2001). Φράσεις όπως ασύμμετρες απειλές (γενικό, απλανές και καταστροφικό), κοινωνική αποσταθεροποίηση (συγκεκριμένες μειονότητες που την απειλούν) και εξωγενή συμφέροντα νομίζω πως είναι οικείες σε όλους μας...

         Η τρομοκρατία με όλες τις μορφές της είναι κάτι πολύ αποτελεσματικό σε ένα κοινό που είναι μαθημένο στην φοβοκατοχή και δεν είναι τυχαίο ότι εμφανίζεται πάντα σε περιόδους μεγάλης κρίσης και αμφισβήτησης. Όπως έχουν αναφέρει διεθνείς μελετητές για την τρομοκρατία χρησιμοποιώντας το παράδειγμα της Αμερικής, τονίζουν πως το πιο τυπικό είδος τρομοκρατίας που γνώρισε αυτή η χώρα είναι ουσιαστικά η αναμονή ενός τρομοκρατικού χτυπήματος, κάτι που όμως αιχμαλωτίζει το μυαλό των πολιτών για κάτι που ίσως και να μη συμβεί (Zulaika and Douglass, 1996) και που στο τέλος ειδώνεται με τη μορφή περισσότερο μίας '' αυτοεκπληρούμενης προφητείας''. Αυτό είναι ιδιαίτερα οικείο στην Ελλάδα του 2012 όπου η κλιμάκωση και αποκλιμάκωση του αισθήματος της τρομοκρατίας συνοδεύεται πάντα από τις αντίστοιχες πολιτικές εξελίξεις καθώς κάθε φορά περνάμε από την πλήρη καταστροφή στην διάσωση της τελευταίας στιγμής μέχρι να τελειώσει και αυτή η μικρή ανάσα οξυγόνου και να ξαναντικρύσουμε τα ίδια αδιέξοδα τα οποία όλως περιέργως προστάζουν συγκεκριμένες, οδυνηρές μεν αναγκαίες δε λύσεις-σωσίβια.

         Ένας τρόπος να καταπολεμήσει κανείς αυτή την τρομοκρατία είναι να έχει πολλές πηγές ενημέρωσης και να προτιμά τις αντικειμενικές και λιτές ειδήσεις χωρίς περιττές φανφάρες, ανούσιες αναλύσεις και συζητήσεις επι συζητήσεων που προκαλούν απόγνωση. Κάποιοι έχουν ήδη επιλέξει να κλείσουν την τηλεόραση ή το ραδιόφωνο αλλά χρειάζεται προσοχή για να μην περάσουμε στο εντελώς αντίθετο άκρο, αυτό της άγνοιας. Την επόμενη φορά όμως καλό είναι τουλάχιστον να είμαστε πιο συνειδητοποιημένοι ως προς τις εικόνες που θα αντικρύσουμε  όταν θα δούμε τηλέοραση, που θα υπάρχει κάλεσμα για διαμαρτυρία, που θα γίνει η επόμενη σύνοδος κορυφής. Τα νούμερα πολλές φορές εντείνουν αυτό τον φόβο και ο τρόμος για τη ζωή μας, την περιουσία μας και τα κεκτημένα μας δεν μας επιτρέπει να δούμε ποιοι είναι οι πραγματικοί κίνδυνοι και τι πρέπει να κάνουμε για να τους αντιμετωπίσουμε ενεργά.

 

 Άλλωστε:

 

''Όσο πιο πολύ μεγαλώνεις το φόβο για τα ναρκωτικά και το έγκλημα, τους μετανάστες και τους εξωγήινους, τόσο περισσότερο ελέγχεις τους ανθρώπους''. Noam Chomsky

to be continued...

 

 

Η Ελλάδα και το Σύνδρομο της Στοκχόλμης

               


                  Ήταν Σεπτέμβριος του 1973 όταν ένοπλοι εισέβαλαν σε μία τράπεζα της Στοκχόλμης με αρχικό σκοπό τη ληστεία, η οποία όμως μετατράπηκε σε ομηρία καθώς οι ληστές κρατούσαν ομήρους τρεις άνδρες και μία γυναίκα επί σχεδόν πέντε ημέρες σε ένα υπόγειο χώρο της τράπεζας. Η ιστορία μιας ληστείας συνηθισμένη (ιδιαίτερα για τη χώρα μας) ενώ το ενδεχόμενο της ομηρίας λιγότερο πιθανό αλλά ελάχιστα ξένο σε οποιονδήποτε έχει παρακολουθήσει έστω και λίγες χολιγουντιανές παραγωγές περιπέτειας.

                   Το αξιοσημείωτο όμως σε αυτή την υπόθεση ήταν η αντίδραση των ομήρων κατά την διάρκεια της ομηρίας αλλά και μετά την λήξη αυτής. Οι ίδιοι οι όμηροι δήλωσαν μετά τη λήξη της ομηρίας πως ένιωσαν μία βαθιά έλξη και ταύτιση με τους απαγωγείς τους σε σημείο μάλιστα που τους βοηθούσαν να αντισταθούν στη σύλληψή τους αλλά και αργότερα στήριξαν ακόμη και οικονομικά τον δικαστικό τους αγώνα. Αυτή λοιπόν η υπόθεση στάθηκε το σημείο εκκίνησης μελέτης ενός συνδρόμου που δημιουργείται υπό συγκεκριμένες συνθήκες και ονομάζεται το Σύνδρομο της Στοκχόλμης. O Nils Bejerot ήταν ο πρώτος που χρησιμοποίησε αυτό τον όρο ο οποίος μάλιστα ως ψυχίατρος και εγκληματολόγος συνεργάστηκε με την αστυνομία στην παραπάνω υπόθεση. 

                   Έτσι λοιπόν το Σύνδρομο της Στοκχόλμης  χαρακτηρίζεται από συναισθήματα ταύτισης, θαυμασμού, ή ακόμη και ''αγάπης'' εκ μέρους του θύματος προς τον θύτη και παρατηρείται υπό συγκεκριμένες συνθήκες. Αρχικά θα πρέπει να υπάρχει σημαντική και προφανής απειλή για τη σωματική ή συναισθηματική επιβίωση του θύματος, όπως επίσης και φόβος ότι ο θύτης ενδεχομένως να πραγματοποιήσει τις απειλές του. Ταυτόχρονα, πρέπει ο θύτης να έχει επιδείξει και μία πιο ''ευγενική'' συμπεριφορά προς το θύμα, π.χ. να του δώσει να φάει, να του δώσει ένα τσιγάρο, να μην τον βασανίσει. Ακόμη, είναι πολύ σημαντικό το θύμα να είναι απομονωμένο έχοντας ως μοναδική πηγή ενημέρωσης τον θύτη και είναι αδύνατο να δραπετεύσει από εκεί που είναι.

                 Τώρα η αντίδραση του θύματος και ο δεσμός και τα αισθήματα τα οποία αναπτύσσει είναι συνάρτηση πολλών παραγόντων καθώς το θύμα περιέρχεται σε μία ιδιαίτερη ψυχολογική κατάσταση. Αρχικά, υπερισχύει το ένστικτο της επιβίωσης όπως ακριβώς συμβαίνει και με τα νεογνά τα οποία ενστικτωδώς αναπτύσσουν δεσμούς με το άτομο που τα φροντίζει έτσι ώστε να εξασφαλίσουν την τροφή, το νερό, τη ζεστασιά, να καλύψουν δηλαδή τις βασικές τους ανάγκες. Αν μάλιστα όπως είπαμε ο θύτης δείξει και μία θετική πλευρά τότε το θύμα δένεται με αυτή την θεωρούμενη καλή πλευρά και ευρισκόμενο σε μία κατάσταση αποσύνδεσης δεν είναι σε θέση να έχει μία σωστή αντίληψη της πραγματικότητας. Έτσι λοιπόν σταδιακά, η άποψή του ταυτίζεται με την άποψη του δράστη και η οπτική του ακριβώς ίδια με αυτή του θύτη. 

               Το Σύνδρομο της Στοκχόλμης λοιπόν πολύ συχνά εμφανίζεται σε υποθέσεις κακοποίησης, σε αιχμαλώτους πολέμου, μέλη σεχτών και σχέσεις που βασίζονται στην αίσθηση της εξουσίας και το φόβο. Όπως λένε λοιπόν και οι Άγγλοι: it rings a bell...Καμπανάκι λοιπόν...Όλοι αναρωτιούνται τι έχουν πάθει οι Έλληνες και γιατί δεν αντιδρούν. Πού πήγε το: του Έλληνα ο τράχηλος ζυγό δεν υπομένει; Μήπως είμαστε ένα έθνος που πάσχει από το Σύνδρομο της Στοκχόλμης; Οι'' βασανιστές'' μας φυσικά και δεν είναι πρώην κατάδικοι ούτε δραπέτες, είναι πιο καλοσυνάτοι, άνθρωποι μορφωμένοι, εταίροι...Νιώθουμε σαφή απειλή για την επιβίωσή μας; Καθημερινά, από το πρωί ίσα με το βράδυ, κάποιοι ακόμη και στα όνειρά μας (εφιάλτες). Μας δείχνουν κάποια καλοσύνη; Μα ναι, δεν είμαστε υπό κατοχή, δεν έχουμε τα τανξ στους δρόμους, ούτε μας έχουν πάρει τη γη μας (δεν έχουν καρφώσει σημαίες δηλαδή).  Είμαστε απομονωμένοι; Μα ναι, είναι σαν να είμαστε αλυσοδεμένοι σε ένα υπόγειο με μοναδική πηγή πληροφόρησης τον θύτη, αφού τα ΜΜΕ, οι ειδήσεις κλπ κλπ. τι κάνουν; Ασυνείδητα επιβεβαιώνουν την οπτική του θύτη. Έχουμε ευκαιρία να αποδράσουμε; Αισθανόμαστε πως όχι, είμαστε σε ένα φαύλο κύκλο που  περιστρέφεται γύρω από τα ίδια και τα ίδια πράγματα...

                Έτσι λοιπόν γινόμαστε ένα με το θύτη μας, τον ''αγαπάμε'', πασχίζουμε για να μην πραγματοποιήσει τις απειλές του, κάνουμε τα πάντα για να τον διευκολύνουμε...Να λοιπόν γιατί ο Έλληνας δεν αντιδρά πια...Λευτεριά στους δεσμώτες του Σύγχρονου Σπηλαίου λοιπόν, ο Πλάτωνας είναι πιο σύγχρονος όσο ποτέ...

Έκαστος στο είδος του...

               

                   Εδώ και χρόνια είναι ένα θέμα φλέγον που με απασχολεί... Ποια είναι η διαφορά του ιερέα και του ψυχολόγου; Πού τελειώνουν τα όρια του ενός και αρχίζουν τα όρια του άλλου; Δεν είναι λίγες οι φορές που έχω έρθω σε ρήξη για αυτό το θέμα αλλά εδώ και χρόνια οι θέσεις μου είναι σταθερές και αμετακίνητες.

   

                 Το θέμα της πίστης και της θρησκευτικότητας είναι εντελώς προσωπικό. Πέραν του ότι είμαι κατά της πρώιμης βάπτισης των βρεφών που είθισται να συμβαίνει σε αυτή τη χώρα, αποδέχομαι το γεγονός ότι είναι προσωπική επιλογή του καθενός εάν θέλει να πιστεύει στο Θεό, στον Αλλάχ, γενικά σε κάτι ανώτερο ή ακόμη και σε τίποτα ανώτερο που να ορίζει την ροή των πραγμάτων. Επιπρόσθετα, καταλαβαίνω την δύναμη της πίστης αλλά και την ανάγκη καθοδήγησης του ανθρώπου που πιστεύει από τον αντίστοιχο πνευματικό βάσει των αρχών της θρησκείας που έχει επιλέξει. Ωστόσο, πάντα υποστήριζα την άποψη ότι ο καθένας πρέπει να περιορίζεται στο πεδίο που τα αντιστοιχεί και να μην ''μπλέκεται σε ξένα χωράφια΄΄.

                 Βάσει λοιπόν όλων των παραπάνω, θεωρώ ότι δεν πρέπει να συγχέεται η δουλειά του ιερέα με αυτή του ψυχολόγου και η αξία της εξομολόγησης με την αξία της ψυχοθεραπείας. Πρέπει λοιπόν να διαχωρίσουμε ότι είναι εντελώς διαφορετικές οι προσεγγίσεις που ακολουθούν ένας ιερέας και ένας ψυχολόγος και ενώ εγώ ποτέ δεν προσπάθησα να διεκδικήσω την θέση του πνευματικού καθοδηγητή έχω συναντήσει ιδιαίτερη αμφισβήτηση από τους ιερείς απέναντι στον κλάδο της ψυχολογίας.

              Η πρώτη βασική διαφορά είναι το διαφορετικό σημείο εκκίνησης καθώς ο κλάδος της ψυχολογίας βασίζεται στην επιστημονική έρευνα ενώ η προσέγγιση ενός ιερέα στις ιερές εντολές και τα ιερά βιβλία που αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της κάθε θρησκείας. Επιπρόσθετα, ενώ σε μία θρησκεία ισχύουν κάποιες γενικές αρχές για το ποιος είναι καλός χριστιανός και ποιος όχι, τι πρέπει ακριβώς να κάνει κανείς για να εξασφαλίσει τη σωτηρία της ψυχής και ποιες είναι οι αμαρτίες που πρέπει να αποφύγει, κάτι αντίστοιχο δεν υπάρχει στην επιστήμη της ψυχολογίας. Ένας ψυχολόγος ποτέ δεν πρόκειται να σου πει τι είναι σωστό και τι είναι λάθος, ποτέ δεν πρόκειται να σε διαχωρίσει σε καλό και κακό άνθρωπο και ουδέποτε πρόκειται να σου δώσει οδηγίες για το τι και πόσο συχνά να το κάνεις.

             Οι επιλογές κάθε ανθρώπου είναι προσωπικές για αυτό και για έναν ψυχολόγο δεν υπάρχουν συνταγές για την ευτυχία και την επίτευξη της ψυχικής ηρεμίας. Κάθε περίπτωση είναι διαφορετική και μέσα από συνεχή συνεργασία του ψυχολόγου με το άτομο που αναζητά βοήθεια το άτομο μπορεί να φτάσει στην αυτοπραγμάτωση. Έπειτα, πολλές φορές έχω διακρίνει σε πιστούς την ύπαρξη του φόβου. Φόβος για την κρίση που θα έρθει, δέος απέναντι στο Θεό και τρόμος για την αποφυγή της Κόλασης που για κάποιους είναι ο σκοπός της ζωής τουs. Στην ψυχολογία, το πρώτο βασικό στοιχείο στο οποίο δουλεύουμε είναι η αναγνώριση της προσωπικής ευθύνης και η ενίσχυση της αυτοδυναμίας έτσι ώστε να εκπαιδευτεί το άτομο για να κάνει τις σωστές επιλογές κάθε στιγμή χωρίς όμως να αισθάνεται τύψεις για ό,τι έκανε ή να επικρίνεται για ό,τι δεν έχει κάνει.

             Να μην μιλήσω για το πόσο κάθετη είμαι στην ύπαρξη δαιμονίων και τους αντίστοιχους εξορκισμούς τονίζοντας πως πολλές υποθέσεις ατόμων με σοβαρές ψυχιατρικές διαταραχές, παραισθήσεις και ψυχώσεις έχουν αντιμετωπιστεί ως ακραίες περιπτώσεις δαιμονισμού που αποτέλεσμα είχε την μακρόχρονη ταλαιπωρία αυτών των ανθρώπων σε μία προσπάθεια να απελευθερωθούν από τα δαιμόνια και να μπουν στον δρόμο του Θεού.

            Δεν ακυρώνω το έργο του πνευματικού ούτε κατακρίνω αυτούς που επιλέγουν να απευθυνθούν εκεί γιατί πολύ απλά από εκεί αντλούν δύναμη και νιώθουν καλύτερα. Από την άλλη, δεν μπορώ να μην υπερασπιστώ τον κλάδο μου και την επιστήμη που έχω επιλέξει και υπηρετώ εδώ και χρόνια. Σαφέστατα, όλα τα παραπάνω είναι προσωπικές απόψεις οι οποίες μπορεί να υιοθετούνται από πολλούς ή από ελάχιστους αλλά χαρακτηρίζουν εμένα. Έκαστος στο είδος του λοιπόν... Ούτως ή άλλως όλοι συμφωνούμε σε ένα σημείο: Η σωτηρία της ψυχής είναι πολύ μεγάλο πράγμα (όπως και αν το ερμηνεύει αυτό ο καθένας)...