Τετάρτη 20 Απριλίου 2011

Κράτα μία εικόνα...

     
 


      Δεν θα επεκταθώ σε καμία ανάλυση σήμερα ούτε σε περιγραφή της μαύρης καθημερινότητας και των ψυχικών δυσκολιών που όλοι βιώνουμε. Σήμερα θα μιλήσω για μία αγαπημένη τεχνική, ένα προσωπικό βίωμα το οποίο μοιράζομαι με όσους ζητάνε την βοήθειά μου. 

    Δεν είναι σπάνιο να νιώσουμε όλοι κάποια στιγμή ότι όλα μαυρίζουν, ότι όλα είναι μάταια, ότι πνιγόμαστε, ότι...ότι...ότι...Ωραία και τώρα τι κάνουμε; α. παίρνουμε αυτά τα ωραιότατα αγχολυτικά που τόσοι καλοί επιστήμονες έχουν δουλέψει για να παράγουν κια αποφέρουν ουκ ολίγα κέρδη β. το ρίχνουμε στο αλκοόλ, πού θα πάει μετά το τρίτο ποτηράκι θα κοιμηθώ και θα ηρεμήσω γ. φυσάμε και ξεφυσάμε σε μία χαρτοσακούλα, τόσους έχουμε δει να το κάνουν στις ταινίες και πάντα δείχνει ότι πιάνει.

    Εγώ λοιπό δεν κάνω τίποτα από όλα αυτά, απλά δίνω δέκα λεπτά στον εαυτό μου και σκέφτομαι κάτι συγκεκριμένο, κάτι δικό μου και όλως περιέργως κάθε φορά νιώθω καλύτερα. Πιο συγκεκριμένα; Δημιουργήστε μια εικόνα, μία φαντασίωση, μία μικρή νοητή απόδραση που σας ευχαριστεί και σας ηρεμεί. Τα βήματα είναι απλά (ίσως βέβαια με την καθοδήγηση ενός ειδικού τα αποτελέσματα να είναι καλύτερα) και μπορούν κάθε φορά να προστίθενται καινούρια.

   Απομονωθείτε σε ένα μέρος όπου δεν θα σας ενοχλήσει κανείς, ένα μέρος όπου νιώθετε ασφάλεια και χαλαρώστε. Κλείστε τα μάτια και φτιάξτε την δική σας φαντασίωση. Κρατήστε την εικόνα ενός μέρους που μόλις το είδατε σας κόπηκε η ανάσα από την ομορφιά και την ηρεμία που νιώσατε. Ωραία, αφού λοιπόν βρήκαμε το μέρος, μπορούμε να δημιουργήσουμε ολόκληρο το σκηνικό, τροποιώντας τον καιρό, το πώς είμαστε εμείς μέσα σε αυτή την εικόνα, οι ήχοι που ακούγονται, η μουσική, ποιος είναι μαζί μας και κρατήστε αυτή την εικόνα σαν ένα μικρό προσωπικό κομμάτι, σαν ένα ταξίδι που μπορείτε να κάνετε κάθε φορά που νιώθετε πιεσμένοι ή απελπισμένοι.

   Την επόμενη φορά λοιπόν που θα νιώσετε άγχος ή πολύ άσχημα απλά κλείστε τα μάτια και σκεφτείτε για όσο χρειάζεστε αυτό το μέρος, το οποίο είναι συνδεδεμένο μόνο με θετικά συναισθήματα. Θα διαπιστώσετε μέσα από μία σταδιακή εφαρμογή και προσπάθεια πως αυτή η εικόνα, αυτο το κομμάτι είναι τόσο λυτρωτικό όσο δεν φαντάζεστε. Μία μικρή συμβουλή που ίσως είναι και η πιο σημαντική είναι  να αποβάλλετε κάθε αίσθηση λογοκρισίας, κάθε εξωτερική δύναμη πίεσης. Σκεφτείτε ό,τι θέλετε, όπως το θέλετε και κρατήστε το για σας. Γιατί πάντα είναι καλό να έχουμε κάτι για εμάς, σαν ένα μικρό κομμάτι που δεν προσεγγίζεται ούτε και επηρεάζεται από κανέναν. Άλλωστε τα μυστικά δένουν τους ανθρώπους, ευκαιρία λοιπόν να έρθετε λίγο πιο κοντά με τον ίδιο σας τον εαυτό.

Καλό ταξίδι...!



Τετάρτη 13 Απριλίου 2011

Αϋπνίες...




Ένα από τα συχνότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο σύγχρονος άνθρωπος είναι η αϋπνία. Πολλοί άνθρωποι με πλησιάζουν για να με ρωτήσουν για τις αϋπνίες, τις αίτιες και το πώς θα μπορέσουν να κοιμηθούν ενώ δεν είναι λίγοι εκείνοι που μπερδεύοντας τις ειδικότητες θεωρούν ότι επιτέλους βρήκαν κάποιον που μπορεί να τους χορηγήσει υπνωτικά φάρμακα. Η πιο συχνή ατάκα: '' Είμα πολύ κουρασμένος-η αλλά μόλις πάω να κοιμηθώ έρχονται όλα στα μυαλό μου, στριφογυρνάω στο κρεβάτι αλλά δεν μπορώ να κλείσω μάτι''.

Οι αϋπνίες σχετίζονται με το άγχος ενώ σημαντικό ποσοστό των ατόμων που δεν μπορούν να κοιμηθούν είναι ιδιαίτερα στενάχωρα. Το άτομο που υποφέρει από αϋπνίες δυσκολεύεται είτε να κοιμηθεί ή να διατηρήσει τον ύπνο του. Ακόμη είναι συχνό το άτομο να καταφέρνει να κοιμηθεί αλλά να μην καταφέρνει να νιώσει το αίσθημα ξεκούρασης που προσφέρει ο ύπνος.

Οι αϋπνίες εμφανίζονται κυρίως σε γυναίκες και κυρίως στη νεαρή και μέση ενήλικη ζωή. Ακόμη σημαντικό ποσοστό ηλικιωμένων φαίνεται πως αντιμετωπίζει πρόβλημα αϋπνίας ενώ πολύ σπάνια αϋπνίες εμφανίζονται στην παιδική ηλικία. Συνήθως αυτή η διαταραχή του ύπνου σχετίζεται και σε μικρό ποσοστό με την κληρονομικότητα αλλά το σημαντικότερο ρόλο παίζουν οι αρνητικές σκέψεις που εμποδίζουν το σώμα και το πνεύμα να ηρεμήσουν αλλά στη συνέχεια είναι πολύ ισχυρό και το αρνητικό conditioning, η σύνδεση αρνητικων συναισθημάτων που κάνει το άτομο με τον ύπνο η οποία βυθίζει το άτομο σε έναν φαύλο κύκλο αυξημένης διέγερσης και ανησυχίας. Λόγω αυτής της αρνητικής σύνδεσης σε κάθε προσπάθειά του να κοιμηθεί το άτομο σκέφτεται ότι δεν θα τα καταφέρει, αγχώνεται πολλές φορές πριν ακόμη πέσει στο κρεβάτι ενώ ακόμη και αν καταφέρει λόγω κόπωσης να κοιμηθεί η ίδια διέγερση και αρνητική σύνδεση εμποδίζουν το άτομο από το να διατηρήσει τον ύπνο του και να ξεκουραστεί.

Οι επιπτώσεις της αϋπνίας είναι ιδιαίτερα καταστροφικές καθώς το άτομο παρουσιάζει ευερεθιστότητα, δυσκολία στη συγκέντρωση και έντονο αίσθημα κόπωσης. Σε πιο δύσκολες περιπτώσεις είναι πιθανό το άτομο να καταφύγει σε λύσεις που του δημιουργούν επιπρόσθετα προβλήματα και δημιουργούν νέους κινδύνους για την υγεία του όπως γίνεται με την χρήση αλκοόλ, ψυχοδραστικών ουσιών, αγχολυτικών και υπνωτικών χαπιών.

Εφόσον, οι αϋπνίες είναι αποτέλεσμα άγχους, θα ήταν σκόπιμο το άτομο να απευθυνθεί σε κάποιον ειδικό ώστε να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει το άγχος του και να αποκαταστήσει τον ύπνο του. Ωστόσο, γενικότερα η θεραπευτικές διαιδκασίες βασίζονται σε μία προσπάθεια ο ασθενής να εκπαιδευτεί σε μία υγιεινή ύπνου η οποία δνε τηρείται από τη συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού αλλά μπορεί να αλλάξει ριζικά την αίσθηση ξεκούρασης που νιώθουμε.

 Βάσει αυτού είναι ιδιαίτερα σημαντικό να έχουμε ένα σταθερό ωράριο ύπνου, χωρίς να διαταράσσουμε σημαντικά το βιολογικό μας ρολόι. Επίσης, πρέπει να αποφεύγουμε να παραμένουμε πολύ ώρα στο κρεβάτι εφόσον έχουμε ξυπνήσει, ή να χρησιμοποιούμε το κρεβάτι για δραστηριότητες όπως το διάβασμα, το να βλέπουμε τηλεόραση ή να εργαζόμαστε. Ακόμη στην περίπτωση που αντιμετωπίζουμε δυσκολία στο να κοιμηθούμε και έχουν περάσει 20 με 30 λεπτά από τη στιγμή που ξαπλώσαμε για να κοιμηθούμε καλό θα ήταν να απομακρυνθούμε από το κρεβάτι και να επιστρέψουμε σε αυτό μόνο εφόσον νιώσουμε το αίσθημα της νύστας (μπορούμε να κάνουμε κάτι άλλο, όπως το  να διαβάσουμε ένα βιβλίο, ή να δούμε μία ταινία). Επιπλέον, το να παίρνουμε σύντομους ύπνους κατα τη διάρκεια της ημέρας δεν βοηθά τον ύπνο μας το βράδυ ούτε παρέχει ουσιαστική ξεκούραση ενώ αντίθετα συνίσταται να ασκούμαστε τουλάχιστον δύο με τρεις φορές την εβδομάδα ώστε να έχουμε πιο φυσιολογικό κύκλο ύπνου. Τέλος, καλό θα ήταν να αποφεύγουμε τους καφέδες, το τσιγάρο,τα υπνωτικά φάρμακα ή το αλκοόλ. Ειδικά για την περίπτωση του τσιγάρου, ο μύθος ότι μας ηρεμεί είναι παντελώς λάθος καθώς οργανικά η πρόσληψη καπνού αυξάνει τους χτύπους της καρδιάς και προκαλεί διέγερση.

Αυτές οι λίγες συμβουλές από εμένα και τον χρυσό οδηγό μου (Μάνος, 1997). Εύχομαι ξεκούραστα βράδια σε όλους!

Τρίτη 5 Απριλίου 2011

Δεν συνεννοούμαστε!



Πολλά ζευγάρια αλλά και γονείς με παιδιά πηγαίνουν στον ψυχολόγο γιατί έχουν προβλήματα στις σχέσεις τους. Με δύο λέξεις που πολλά συχνά χρησιμοποιούνται: ''Δεν συνεννοούμαστε!''. Οι πιο συχνές δικαιολογίες είναι πως ο καθένας λέει τα δικά του, είναι αγύριστο κεφάλι, κλπ. κλπ. κλπ.

 Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων το πρόβλημα βρίσκεται σε βασικά στοιχεία της επικοινωνίας. Ένα πολύ συχνό φαινόμενο των καιρών είναι πως όλοι δεν έχουν χρόνο. Δεν έχουν χρόνο για να ακούσουν παρά μόνο για να πουν, ή ο περιορισμένος τους χρόνος φαίνεται στο ότι βιάζονται να απαντήσουν χωρίς να έχουν καλά καλά καταλάβει αυτό που θέλει να πει ο συνομηλιτής τους. Το αποτέλεσμα; Κακή συνεννόηση πως τις περισσότερες φορές οδηγεί σε συγκρούσεις και διαφωνίες.

Έρευνες που έχουν γίνει ακόμη και σε παντρεμένα ζευγάρια δείχνουν πως σε κάποιες περιπτώσεις η επικοινωνία που έχει το ζευγάρι είναι τόσο λάθος που συχνά θυμίζει επικοινωνία δύο ατόμων που μόλις έχουν γνωριστεί και ακόμη δεν γνωρίζουν ο ένας τους κώδικες του άλλου. Έτσι πολλές φορές η οικειότητα που νιώθουμε για κάποιον λειτουργεί ανασταλτικά στην επιτυχία της επικοινωνίας μας αν δεν του αφήσουμε τα κατάλληλα περιθώρια και το χώρο να μπορέσει να εκφράσει αυτά που θέλει με τον τρόπο που τα θέλει. Μάλιστα σε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα κακής επικοινωνίας μεταξύ ενός παντρεμένου ζεγαριού, ζητήθηκε από το σύζυγο να εξηγήσει στους ερευνητές μία φράση που θα πει η γυναίκα του. Η γυναίκα του είπε : '' 'Εχει πολλή ζέστη στο δωμάτιο''. Η επικοινωνία μεταξύ του ζευγαριού τόσο σε γλωσσικούς όσο και σε μη γλωσσικούς κώδικες ήταν τόσο κακή που η επιθυμία της γυναίκας για να ανοίξουν το κλιματιστικό ερμηνεύθηκε και μάλιστα με περίσσια σιγουριά από τον άνδρα ως ερωτικό υπονοούμενο.

Σε ότι έχει να κάνει με τους γονείς και τα παιδιά, η φράση εγώ σε γέννησα είναι πια παρωχημένη νομίζω. Αφήστε το παιδί σας να εκφραστεί όπως θέλει και επικοινωνήστε εποικοδομητικά αναπτύσσοντας διάλογο, χωρίς υστερίες και υπερβολές, απλά αφήστε την κουβέντα να εξελιχθεί. Μόνο αν υπάρχει χώρος και για τους δύο ομιλητές μπορεί να υπάρξει σωστή επικοινωνία.

Δεν θα έπρεπε να ξεχνάμε πως επικοινωνώ δεν σημαίνει μόνο μιλάω, δεν σημαίνει επιβάλλομαι, σημαίνει και ακούω. Ακόμη, η σωστή επικοινωνία έχει και τον κατάλληλο τόπο και τον κατάλληλο χρόνο. Προσπαθήστε να πείτε αυτά που θέλετε όταν δείτε ότι και ο άλλος είναι σε θέση να μιλήσει ή να ακούσει, καθώς η επικοινωνία καλλιεργείται και δεν επιβάλλεται.

Παρασκευή 1 Απριλίου 2011

H αντίληψη του πόνου

 




           Διάφοροι ατομικοί, κοιννωικοί, βιολογικοί και ψυχολογικοί παράγοντες σχετίζονται με τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τον πόνο και που αντιδρούμε σε αυτόν. Σήμερα γενικά κυριαρχεί η βιοψυχοκοινωνική αντίληψη για τον πόνο η οποία τον ερευνά και επιδιώκει να τον εξηγήσει στο πλαίσιο μίας δυναμικής αλληλεπίδρασης μεταξύ οργανικών, ψυχολογικών και κοινωνικών παραγόντων.

         Είναι σημαντικό να θυμόμαστε πως το κάθε άτομο βιώνει τον πόνο με διαφορετικό τρόπο. Επομένως ο καθένας διαφέρει από τον διπλανό του στη συχνότητα με την οποία βιώνει τον πόνο και τα  συναφή συμπτώματα, στον τρόπο που τον αντιμετωπίζει και στη συχνότητα με την οποία επισκέπτεται τον γιατρό του. Αποδεχόμενοι όμως την άποψη ότι ο πόνος είναι μία αλληλεπίδραση παραγόντων ταυτόχρονα κατανοούμε πως η καταπολέμηση του πόνου δεν γίνεται μόνο με φαρμακευτικά μέσα αλλά με μία μεγάλη ποικιλία τεχνικών συμπεριλαμβανομένων τεχνικών διαχείρισης του στρες, ανατροφοδότησης, αντικατάστασης δυσλειτουργικών σκέψεων, π.χ. ''ο πόνος επιδεινώνεται συνεχώς, δεν θα σταματήσω ποτέ να πονάω', όπως και η εκπαίδευση των ασθενών για τον πόνο τον οποίο βιώνουν και τις αιτίες του.

        Επιπλέον, τα τελευταία χρόνια έχουν ιδρυθεί κάποιες κλινικές διαχείρισης του χρόνοιου πόνου στις οποίες εφαρμόζονται διεπιστημονικές προσεγγίσεις για την διαχείριση της κάθε περίπτωσης. Πρέπει να έχουμε στο νου μας πως πολλές φορές τα καταπιεσμένα συναισθήματα, η λύπη, συμπτώματα κατάθλιψης και μελαγχολίας αλλά και τα αδιέξοδα που βιώνουμε καθημερινά μπορεί να βρουν ως τρόπο έκφρασης τον πόνο.Δυστυχώς η έλλειψη αποδοχής αυτής της διάστασης από μεγάλο αριθμό ανθρώπων τους ωθεί στην υπερβολική χρήση φαρμάκων ακόμη και στην χρήση υποκαταστάτων και ταυτόχρονα σε νέα προβλήματα.

       Τελειώνοντας, θέλω να τονίσω πως είτε πρόκειται για μία χρόνια κατάσταση υγείας, είτε ένα παροδικό πρόβλημα υγείας, ακόμη και αν δεν υπάρχει πρόβλημα στη σωματική υγεία αλλά τα αίτια είναι ψυχολογικά ο πόνος μπορεί να αντιμετωπιστεί, το άτομο μπορεί να τον διαχειριστεί σωστά και να συνεχίσει να λειτουργεί κανονικά σε όλα τα επίπεδα, αρκεί να αποδεχθεί την ύπαρξη του προβλήματος και να απευθυνθεί στον κατάλληλο ειδικό. Τα φάρμακα από μόνα τους δεν είναι η λύση και αυτό φαίνεται σε πληθώρα πειραμάτων που έχουν πραγματοποιηθεί στα οποία παρόλα που στους συμμετέχοντες χορηγήθηκε απλό ζαχαρόνερο, αυτοί δήλωσαν πως άμεσα ένιωθαν ότι η ένταση του πόνου είχε μειωθεί σημαντικά. Επομένως μπορούμε να διαχειριστούμε το αίσθημα και τις επιπτώσεις του πόνου όπως συμβαίνει με ό,τι καλό, κακό ή απρόσμενο βιώνουμε.