H αξία των ζώων για την σωματική και ψυχική υγεία

           Η άποψη ότι τα ζώα ωφελούν τον άνθρωπο δεν είναι καινούρια. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια υπάρχουν έρευνες οι οποίες πειραματικά πλέον αποδεικνύουν πώς συγκεκριμένα τα ζώα μπορούν να βελτιώσουν την υγεία και το επίπεδο ζωής των ανθρώπων.

         Μία έρευνα του Sherpell (1991) βρήκε ότι τα άτομα που έχουν ως κατοικίδιο ένα σκύλο ή μία γάτα είχαν σημαντικά χαμηλότερα ποσοστά συμπτωμάτων από τη στιγμή που απέκτησαν το ζώο, όπως βήχα, ζαλάδες ή υψηλό πυρετό. Ακόμη σε άλλες έρευνες βρέθηκε ότι άτομα τα οποία ήταν σε επαφή με ζώα ή ακόμη παρακολουθούσαν τις κινήσεις των ζώων όπως τις κινήσεις ψαριών σε ένα ενυδρείο είχαν χαμηλότερη πίεση συγκριτικά με άτομα τα οποία δεν είχαν καθόλου επαφή με ζώα.

         Εκτός, όμως από το επίπεδο της σωματικής υγείας, τα ζώα μπορούν και συνεισφέρουν θετικά και στην μακροπρόθεσμη καλύτερη ποιότητα ζωής των ανθρώπων. Σχετικές έρευνες αποδεικνύουν ότι οι κάτοιζοι κατοικιδίων βιώνουν λιγότερα δραματικά και καταστροφικά δυσάρεστα γεγονότα ζωής, όπως ένα διαζύγιο ή μία απώλεια, έχουν χαμηλότερα επίπεδα άγχους, κατάθλιψης ενώ εμφανίζουν υψηλότερα επίπεδα αυτονομίας, αυτοπεποίθησης και αυτό-αποτελεσματικότητας.

        Η βοήθεια που μπορούν να προσφέρουν τα κατοικίδια στους ανθρώπους μέσα από τις πολλές έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί στο συγκεκριμένο πεδίο οδήγησαν στην χρήση κατοικιδίων στην θεραπεία πολλών ευαίσθητων ομάδων όπως σε οίκους ευγηρίας. Σε αυτή την περίπτωση φάνηκε πως οι ηλικιωμένοι που είχαν τη συντροφιά ενός συνοδού σκύλου επέδειξαν σημαντικές βελτιώσεις στις πνευματικές τους λειτουργίες, στην διαχείριση του ελεύθερου χρόνου τους ακόμη και μεγαλύτερο βαθμό κινητοποίησης στην καθημερινότητά τους.

        Ακόμη, κατοικίδια χρησιμοποιήθηκαν σε προγράμματα των φυλακών της Αμερικής στα πλαίσια του σωφρονισμού και της καλλιέργειας της υπευθυνότητας των ατόμων που εκτίουν ποινές στα συγκεκριμένα σωφρονιστικά ιδρύματα. Παρόλο που τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα αυτών των προγραμμάτων δεν είναι ακόμη γνωστά, τα πρώτα αποτελέσματα δείχνουν πως τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες που παρακολούθησαν σχετικά προγράμματα σε σωφρονιστικά ιδρύματα εμφανίζουν υψηλότερα επίπεδα κοινωνικής ευθύνης και θετικής προσωπικής ανάπτυξης. 

          Ποιοι είναι όμως οι μηχανισμοί μέσω των οποίων τα κατοικίδια επιδρούν θετικά στην υγεία του ανθρώπου; Υπάρχουν έρευνες που ισχυρίζονται πως τα θετικά αποτελέσματα συμβαίνουν μέσω απλά της παρουσίας τους, καθώς μειώνουν το αίσθημα μοναξιάς και απομόνωσης του ατόμου.Επίσης η χωρίς όρους αγάπη που προσφέρουν τα κατοικίδια στον ιδιοκτήτη τους δρουν θετικά στην ανάπτυξη της αυτοεκτίμησης και της αξίας που το άτομο δίνει στον εαυτό του.

         Επιπλέον, τα ζώα στις περιπτώσεις ατόμων με ειδικές ανάγκες οι οποίοι τα χρησιμοποιούν ως συνοδούς φαίνεται ότι επηρεάζουν θετικά στην κοινωνικοποίησή τους καθώς προσεγγίζονται πιο εύκολα από φίλους αλλά και τελείως ξένους ανθρώπους.

        Το κατοικίδιο είναι καθαρά θέμα προσωπικής επιλογής και ατομικών χαρακτηριστικών καθώς υπάρχουν πολλά διαφορετικές επιλογές. Ωστόσο, η απόκτηση ενός κατοικιδίου δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως πανάκεια για όλα τα προβλήματα ούτε τα ίδια τα κατοικίδια ως σάκος του μποξ για να ξεσπάμε τα νεύρα μας ή να βγάζουμε τα προβλήματά μας. Η απόκτηση ενός κατοικιδίου πρέπει να αποτελεί μία υπεύθυνη επιλογή, καθώς τα πλεονεκτήματα δεν ακυρώνουν τις υποχρεώσεις που ο κάθε ιδιοκτήτης έχει απέναντι στο ζώο το οποίο έχει στο σπίτι του. Η κακή μεταχείριση ενός κατοικιδίου είναι κάτι που εκτός από την αθλιότητα της πράξης μπορεί να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα ακόμη και υγείας, π.χ. αμέλεια της σωστής καθαριότητας ή διατροφής του ζώου.

O κύκλος της βίας

     

              Βλέποντας καθημερινά τα όσα διαδραματίζονται σε αυτή πλέον την πολύπαθη χώρα δεν μπορώ παρά να δω πια ξεκάθαρα το γεγονός πως η Ελλάδα είναι ένα καζάνι που βράζει. Δεν μπορώ να πω πως δεν αγανακτώ όταν βλέπω στοχευμένα να εξηγούνται επιφανειακά συνήθως από συγκεκριμένα κανάλια και δημοσιογραφους γεγονότα που ξαφνικά όλοι ανακαλύπτουμε σαν να είναι κάτι απρόσμενο ή ανεξήγητο.

            Και για να γίνω πιο συγκεκριμένη  αναφέρομαι στα περιστατικά βίας που καθημερινά πληθαίνουν  σε αριθμό και αγριεύουν σε επίπεδο επιθετικότητας. Δεν θα σταθώ συγκεκριμένα στην οπαδική βία, τη βία στα σχολεία καθώς είναι μία συμπεριφορά συγκεκριμένη και δεν θα την παθολογικοποιήσω ελαφρά την καρδία.

            Η βία είναι ένας φαύλος κύκλος, η βία οδηγεί σε βία απλά τώρα πια είναι πιο ξεκάθαρο από ποτέ. Αναρωτιούνται όλοι αυτοί πώς γίνεται λίγοι θερμόαιμοι οπαδοί να μπαίνουν στα γήπεδα, να επιστρέφουμε χρόνια πίσω. Πώς γίνεται στη Μ. Βρετανία που τόσο αυστηρή νομοθεσία έχει να επιστρέφουν τα επεισόδια στα γήπεδα, να αυξάνεται η εγκληματικότητα παρόλο που σε κάθε δρόμο υπάρχουν δεκάδες κάμερες και αστυνομικοί. Η απάντηση είναι απλή, η βία που υφίστανται σήμερα πλέον όλοι οι άνθρωποι, η κακοποίηση μέσα από την καθημερινή πίεση, η ψυχολογική κατάρρευση από το συνεχή φόβο και το ισχύον αίσθημα τρομοκρατίας οδηγούν σε νέες μορφές βίας και αυτή είναι η αντανακλαστική αντίδραση του καθημερινού ανθρώπου. 

            Θα πτωχεύσουμε;Θα βρω δουλειά; Θα με απολύσουν; Πώς θα γεννήσω το παιδί μου σε αυτόν τον κόσμο; Θα έρθουν  χειρότερα; ΘΑ...; ΘΑ...; ΘΑ...; Είναι η καθημερινή βία που υφιστάμεθα όλοι μας, άλλοι την ανταποδίδουν μπαίνοντας σε ένα γήπεδο ή πετώντας μία πέτρα, άλλοι καίγοντας ένα ακριβό αυτοκίνητο που βλέπουν, άλλοι την εκδηλώνουν στον ίδιο τους τον εαυτό. Πόσα είναι πραγματικά τα θύματα της βίας που αυτοκτονούν καθημερινά και δεν είναι στα πλαίσια του κοινωνικού ενδιαφέροντος ούτε αναφέρονται πουθενά; Απλά δεν ανήκουν σε μία ομάδα, σε κάποιον ''χώρο'', σε μία κάστα...Χωρίς να συνυπολογίσουμε πόσοι είναι αυτοί που θα ήθελαν να επιστρέψουν την βία αυτή αλλά δεν βρίσκουν την δύναμη...ακόμη...

           Θα μου πει κάποιος να κάνουμε κάτι για την καταπολέμηση της βίας, που τόσο εύηχα ακούγεται τόσα χρόνια από τα στόματα όλων των πολιτικών, καθηγητών, προέδρων (και έχουμε πάρα πολλούς σε αυτή την χώρα). Η γνώμη μου είναι πως η βία βολεύει με τον τρόπο που γίνεται στον βαθμό που γίνεται. Ποιος θα ελέγξει όλους αυτούς που μπαίνουν στα γήπεδα αν βγουν από αυτά και βγουν στον δρόμο; Άραγε ποια ήταν η τελευταία φορά που κάποιος άκουσε καθημερινά αποτρόπαια εγκλήματα και αυξανόμενα περιστατικά βίας σε κοινωνικά κράτη όπως η Σουηδία ή η Νορβηγία; Δεν είναι μόνο θέμα παιδείας, είναι και θέμα κοινωνικού πλαισίου, είναι και θέμα των εμπειριών βίας που οι ίδιοι οι πολίτες έχουν.

''Παλιότερα χρησιμοποιούσαν τα βασανιστήρια. Σήμερα χρησιμοποιούν τις εφημερίδες''

Ουάιλντ Όσκαρ

(Και δεν είχε δει ειδήσεις των οχτώ συμπληρώνω εγώ)

7 ΘΑΝΑΣΙΜΑ ΑΜΑΡΤΗΜΑΤΑ: 7. Οκνηρία

Το τελευταίο θανάσιμο αμάρτημα είναι η οκνηρία. Αυτό το αμάρτημα είναι εντελώς διαφορετικό από τα προηγούμενα καθώς σε πλήρη αντίθεση με αυτά που είχαν να κάνουν με την υπερβολή και την έλλειψη ελέγχου, η οκνηρία σχετίζεται με την έλλειψη κινήτρων είτε εσωτερικών κινήτρων είτε εξωτερικών.

Ο Πλάτωνας έκανε διαχωρισμό μεταξύ εσωτερικών και εξωτερικών κινήτρων τονίζοντας πως τα εσωτερικά κίνητρα έχουν τις ρίζες τους σε πνευματικές ανάγκες ενώ τα εξωτερικά κίνητρα έχουν τις ρίζες τους σε σωματικές ανάγκες. Ένας ακόμη διαχωρισμός συνδέει την εσωτερική κινητοποίηση με τη απόλαυση που μία πράξη προσφέρει ενώ την εξωτερική κινητοποίηση με τις ανταμοιβές που μία πράξη μπορεί να φέρει στο άτομο. 

Ένας άλλος τρόπος να εξετάσουμε την οκνηρία είναι υπό το πρίσμα της ''αποφυγής έργου''. Σε αυτή την περίπτωση η οκνηρία είναι αποτέλεσμα μίας παλαιότερης αποτυχίας σε ένα σχετικό έργο που καταλήγει στην απογοήτευση του ατόμου στη σφαίρα αυτών των δραστηριοτήτων και στην αποθάρρυνσή του για σχετική μελλοντική κινητοποίηση. Ένα άτομο που έχει βιώσει μία τέτοια παλιά δυσάρεστη εμπειρία εγκλωβίζεται σε έναν φαύλο κύκλο καθώς εφόσον φοβάται την ενδεχόμενη αποτυχία, αποφεύγει να αναλάβει δράση, γεγονός το οποίο πάλι οδηγεί σε αποτυχία και απογοήτευση και σε νέες δυσάρεστες εμπειρίες και αυτός είναι ένας κύκλος που σπάει δύσκολα.

Σαφέστατα, δεν θα τοποθετήσω όλους τους οκνηρούς σε αυτή την κατηγορία καθώς υπάρχει σημαντικός αριθμός ατόμων και δη σε αυτή την χώρα που αποζητούν το εύκολο χρήμα, την εύκολη αναγνώριση και γενικότερα την καλή ζωή και καλοπέραση με τη μικρότερη δυνατή κούραση. Δεν είμαι από τους ανθρώπους που υποστηρίζουν την άποψη ότι πρέπει να ζούμε για να δουλεύουμε αλλά το αντίθετο χωρίς όμως αυτό να σημαίνει πως μπορώ να καταλάβω τους ανθρώπους που αφήνουν τις μέρες να περνούν χωρίς να κάνουν τίποτα το ουσιαστικό.

Ένας άνθρωπος οκνηρός είναι άνθρωπος κενός και δυστυχώς ο χρόνος περνά πολύ γρήγορα για να συνειδητοποιήσουν έγκαιρα τις χαρές που η εργασία και άλλες δραστηριότητες μπορούν να προσφέρουν. Σίγουρα, για μένα η οκνηρία είναι από τα πιο καταστροφικά αμαρτήματα καθώς σε ένα πιο ευρύ κοινωνικό και πολιτισμικό πλαίσιο, ένας οκνηρός άνθρωπος είναι ζημία όχι μόνο για τον εαυτό του αλλά και για ολόκληρο το κοινωνικό σύνολο καθώς στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων παραμένει αμέτοχος σε οτιδήποτε και αν συμβαίνει, αποδέχεται αβίαστα ότι του πλασάρουν, κάτι που σήμερα είναι περισσότερο εύκολο από ποτέ μέσα από την αποχαύνωση που προσφέρει η τηλεόραση και ο υπολογιστής.

Το μόνο που έχω να πω, είναι: Πάρε τη ζωή στα χέρια σου και δράσε.

7 ΘΑΝΑΣΙΜΑ ΑΜΑΡΤΗΜΑΤΑ: 6. Λαιμαργία

         

         Η λαιμαργία είναι το επόμενο ''θανάσιμο αμάρτημα'' με το οποίο θα ασχοληθώ. Η λαιμαργία αναφέρεται σε υπερβολική κατανάλωση κυρίως φαγητού αλλά σε κάποιες περιπτώσεις και ποτού.  Παρόλο που και εγώ η ίδια παλαιότερα θεωρούσα πως αυτό το χαρακτηριστικό είναι απλά θέμα κακού χαρακτήρα, οι ψυχολόγοι αποκαλύπτουν πως τα πράγματα δεν είναι και τόσο απλά.

          Αν κάποιος με ρωτούσε πριν από λίγα χρόνια θα έλεγα πως πραγματικά δεν μπορώ να καταλάβω τους λαίμαργους ανθρώπους, αυτούς που βρίσκουν τόσο ελκυστικό ένα πιάτο φαγητό και μπορούν να ξαναφάνε παρόλο που δεν έχει περάσει και πολλή ώρα από το τελευταίο τους γεύμα. Για μένα πάντα το φαγητό είναι η ικανοποίηση απλά μίας ανάγκης, χωρίς να λέω όχι σε ένα ελκυστικό πιάτο ακόμη και τις βραδυνές ώρες, αλλά έχοντας πάντα στο πίσω μέρος του μυαλού μου ότι ο άνθρωπος πρέπει να τρώει για να ζήσει και όχι να ζει για να τρώει.

          Για κάποιους όμως ανθρώπους τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά και η λαιμαργία δεν είναι πάντα κάτι που τους ευχαριστεί να βιώνουν καθώς το φαγητό σχετίζεται με ατομικές, γνωστικές, αναπτυξιακές και βιολογικές μεταβλητές που πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη. Επιπλέον, η λαιμαργία δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να συγχέεται με την παχυσαρκία, τουλάχιστον όχι σε όλες τις περιπτώσεις.

        Όπως έχω αναφέρει και στο παρελθόν, οι συναισθηματικές μεταπτώσεις, η μοναξιά και η ανασφάλεια μπορεί να οδηγήσουν σε επεισόδια υπερφαγίας τα οποία τοποθετούν το άτομο σε ένα φαύλο κύκλο ενοχών, ξεσπάσματος, ενοχών κο.κ. Ακόμη, σε καποιες περιπτώσεις σημασία παίζουν και τα γονίδια αλλά και το φιλικό και οικογενειακό περιβάλλον. Έρευνα που πραγματοποιήθηκε στο πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ κατέδειξε πως κατά τη διάρκεια της έρευνας το  57% των συμμετεχόντων που είχαν στο στενό τους φιλικό περιβάλλον ένα άτομο το οποίο έγινε παχύσαρκο σε διάστημα 2 ετών ,όχι μόνο είχαν σημαντική αύξηση στο βάρους τους αλλά είχαν και περισσότερες πιθανότητες να γίνουν παχύσαρκοι στο μέλλον. Συμπερασματικά, και το κοινωνικό μας περιβάλλον παίζει καθοριστικό ρόλο και στις δικές μας διατροφικές συνήθειες αλλά και στο πόσο λαίμαργοι μπορεί να γίνουμε αν συνεχώς επηρεαζόμαστε από αντίστοιχες συμπεριφορές του περιβάλλοντός μας.

      Προφανώς, η επιρροή της οικογένειας είναι πολύ μεγαλύτερη και αυτό φαίνεται τριγύρω μας σε πολλές περιπτώσεις παιδιών που αφομοιώνουν και τις κακές συνήθειες των γονιών τους συμπεριλαμβανομένης και της λαιμαργίας. Δυστυχώς η δική μας Πρόνοια είναι ακόμη σε πολύ πρωτόγονο στάδιο για να κοιτάξει και τέτοιες υποθέσεις αλλά δεν θα ξεχάσω ποτέ μία υπόθεση στη Μ. Βρετανία που οι αρχές πήραν την επιμέλεια του παιδιού από τη μητέρα η οποία όντας η ίδια παχύσαρκη είχε κάνει και το γιο της παχύσαρκο με αποτέλεσμα να έχει προβλήματα με την καρδιά του και τη χοληστερίνη του από την ηλικία των 8 ετών! Οι γονείς πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί στα πρότυπα που δίνουν στα παιδιά τους και πολύ περισσότερο στο πρόγραμμα διατροφής τους που ουσιαστικά αυτοί ρυθμίζουν και μπορούν να ελέγξουν.

      Συμπερασματικά, η λαιμαργία είναι ένα από τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα και δυστυχώς μπορεί να είναι και ένα από τα λίγα εξ' αυτών που μπορεί να έχει κυριολεκτική σημασία καθώς η λαιμαργία μπορεί να οδηγήσει σε διατροφικές διαταραχές και προβλήματα υγείας που επηρεάζουν αρνητικά όχι μόνο τη σωματική υγεία του ατόμου, αλλά και την ψυχική του υγεία και να υποβαθμίσει σημαντικά την ποιότητα ζωής του. Θυμηθείτε, μέτρον άριστον και αν δούμε σημαντικές αλλαγές στις διατροφικές μας συνήθειες πρέπει να αναγνωρίσουμε το καμπανάκι που ο ίδιος ο οργανισμός μας χτυπάει ότι κάτι δεν πηγαίνει καλά για να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα πριν δημιουργηθούν άλλα μεγαλύτερα!

       H αδικία του κόσμου άλλωστε και οι αντιθέσεις που υπάρχουν με κάνουν να απορώ πώς γίνεται από τη μία πλευρά του κόσμου οι άνθρωποι να πεθαίνουν από τη λαιμαργία ενώ την ίδια στιγμή στην άλλη πλευρά άλλοι να πεθαίνουν από πείνα...Τουλάχιστον αυτοί που έχουν να αντιμετωπίσουν τη λαιμαργία έχουν περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας από αυτούς που έχουν να να αντιμετωπίσουν την πείνα.

7 ΘΑΝΑΣΙΜΑ ΑΜΑΡΤΗΜΑΤΑ: 5. Λαγνεία

           Όπως και στην περίπτωση της οργής η εξελικτική πορεία της λαγνείας είναι ξεκάθαρη. Η ανάγκη μας να βρούμε σύντροφο ουσιαστικά διασφαλίζει τη συνέχιση του ανθρώπινου είδους.  Όπως και στην περίπτωση των υπόλοιπων αμαρτιών η λαγνεία αποτελεί πρόβλημα για το άτομο στο σημείο που γίνεται ανεξέλεγκτη ή διεγείρεται από ακατάλληλους ανθρώπους. Αυτο ακριβώς είναι το σημείο όπου εμπλέκεται ο παράγοντας του κοινωνικό-πολιτισμικού πλαισίου. 

           Ανάλογα με το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνει κανείς γαλουχείται με διαφορετικές αρχές και πρακτικές σχετικά με τι είναι αποδεκτό και τι όχι σχετικά με την σεξουαλικότητά του. Για παράδειγμα, σε δυτικές κοινωνίες αλλά και παγκοσμίως σε πολλές χώρες ως επί το πλείστον προβάλλεται και είναι αποδεκτή η  δυνατότητα επιλογής μέσα από έναν αριθμό συντρόφων που το άτομο θα γνωρίσει ενώ σημαντικός αριθμός χωρών από την Ανατολή, την Αφρική αλλά και συντηρητικές ομάδες σε ολόκληρο τον πλανήτη υποστηρίζουν την πολυγαμία μόνο στους άνδρες με κυρίαρχο στόχο την αναπαραγωγή.

          Η λαγνεία είναι μόνο ένα από τα τρία συναισθήματα που συνδέονται με την αναπαραγωγή και τα άλλα δύο είναι ο έρωτας (το να είσαι ερωτευμένος με κάποιον/α) και η συντροφική αγάπη. H λαγνεία βάσει αυτού του διαχωρισμού είναι το βασικό κίνητρο για την αναζήτηση ερωτικού συντρόφου και ικανοποίησης ενώ ο έρωτας μας βοηθά να εστιάσουμε στις προσπάθειές μας να κατακτήσουμε το ταίρι που μας ενδιαφέρει. Αναφορικά με τη συντροφική αγάπη, αυτή ενθαρρύνει το μακροχρόνιο δέσιμο το οποίο ωφελεί ιδιαίτερα τον άνθρωπο και προωθεί την απόκτηση απογόνων. 

          Γνώμη μου είναι πως αυτά τα συναισθήματα πρέπει να βιώνονται από όλους τους ανθρώπους χωρίς ηθικούς φραγμούς και αναστολές καθώς ουσιαστικά αυτή είναι η φύση του ατόμου. Από εκεί και πέρα η εμμονή σε ένα είδος συνασθήματος και αναζήτησης συντρόφου θεωρώ ότι δεν μπορεί παρά μακροπρόθεσμα να επηρεάσει αρνητικά το άτομο. Όπως λοιπόν η λαγνεία και η απλή σεξουαλική ικανοποίηση δεν μπορεί να είναι αρκετή ώστε μαρκοπρόθεσμα ένα άτομο να νιώσει ολοκλήρωση το ίδιο συμβαίνει και με τη συντροφική αγάπη την οποία δεν γίνεται να αναζητούμε αυτόματα αλλά είναι κάτι που αποκτάται σταδιακά και μεθοδικά.

           Δεν θα ταχθώ με κανέναν ηθικό κανόνα που έχει να κάνει με αριθμούς και εμπειρίες καθώς αυτό που ισχύει για κάθε άτομο είναι διαφορετικό με βάση τα βιώματά του, τα κριτήρια επιλογής του ακόμη και τις συγκυρίες. Θεωρώ σίγουρα πως η αναζήτηση συντρόφου και η συμβίωση είναι κάτι απαραίτητο για όλους καθώς αυτή είναι η φύση του ανθρώπου. Εγώ αυτό που πάντα ισχυρίζομαι σε ανάλογες απορίες και διλήμματα είναι πως ο καθένας πρέπει να απευθύνεται και να επιδιώκει να κατακτήσει το ταίρι που επιθυμεί, που τον κάνει να νιώθει καλά και που μόνο προσθέτει και δεν αφαιρεί τίποτα από την προσωπική του ανάπτυξη και επιτυχία.

          Όσον αφορά αυτό καθ' αυτό το ''αμάρτημα'' της λαγνείας πέρα από ηθικούς και θρησκευτικούς κανόνες από την επιστήμη της ψυχολογίας αντιμετωπίζεται σε ακραίες περιπτώσεις με τρόπους παρόμοιους με αυτούς που χρησιμοποιούνται στην θεραπεία του αλκοολισμού ή του τζόγου. Σίγουρα πάντως εκτός από τις κοινωνικές ταμπέλες που προσδίδονται σε άνδρες και γυναίκες (σίγουρα διαφορετικές) που εμφανίζουν ακραίες σεξουαλικές συμπεριφορές αυτό υποδηλώνει άλλου είδους ανασφάλειες και αδυναμίες έκφρασης και ολοκλήρωσης.

Η λαγνεία είναι όπως το πιπέρι, που αντέχεται σε μικρές μόνο δόσεις.

Louis Sebastian Mercier, 1740-1814, Γάλλος συγγραφέας

7 ΘΑΝΑΣΙΜΑ ΑΜΑΡΤΗΜΑΤΑ: 4. Οργή

        Ένα από τα 7 θανάσιμα αμαρτήματα είναι η οργή. Η οργή ίσως είναι το μοναδικό θανάσιμο αμάρτημα που δεν εστιάζεται στο ίδιο το άτομο αυτό καθ' αυτό. Η οργή είναι μία πιο ακραία εκδήλωση του θυμού ο οποίος είναι ένα από τα βασικά συναισθήματα μαζί με τη λύπη, τον φόβο, την αηδία και την ευτυχία. Σαφέστατα, είναι ξεκάθαρη η λειτουργία του θυμού στο πλαίσιο της επιβίωσης καθώς όταν το άτομο νιώθει απειλή πρέπει να αντιδράσει έτσι ώστε να αμυνθεί με κάποιον τρόπο.

         Δεν είναι όμως το αίσθημα του θυμού που θεωρείται ένα θανάσιμο αμάρτημα αλλά η οργή ή ο υπερβολικός θυμός. Όπως και στην περίπτωση των υπόλοιπων αμαρτημάτων δεν είναι η αντίθεση των αμαρτημάτων με τις θρησκευτικές ιδέες που με κάνει να ασχολούμαι με αυτά αλλά οι σημαντικές επιπτώσεις που αυτά έχουν στη ζωή των ατόμων. 

        Το πρόβλημα σήμερα είναι ότι η οργή φαίνεται πως προκαλείται πολύ εύκολα, στον δρόμο κατά την οδήγηση και σε διάφορες εκφάνσεις της καθημερινής ζωής των ανθρώπων. Στο παράδειγμα της Ελλάδας θεωρώ ότι είναι τόσο δικαιολογημένη όσο σε καμία άλλη χώρα. Τι μπορείς να πεις σε κάποιον που έρχεται για να σου ζητήσει βοήθεια γιατί δεν μπορεί να ελέγξει το θυμό του; Είναι ίσως η συσσωρευμένη αίσθηση της αδικίας, της κοροϊδίας που δυστυχώς αυτή η χώρα κουβαλά μαζί της για δεκαετίες και όπως σίγουρα πιστεύω από κοινωνιολογικής απόψεως και οι πολιτικές που ακολουθούνται και το ευρύτερο πολιτικό και οικονομικό σύστημα.

        Η οργή είναι ένα από τα θανάσιμα αμαρτήματα που πρέπει να ελέγχεται χωρίς δεύτερη σκέψη καθώς μπορεί να είναι η πηγή καταστροφικών για το άτομο και για τους άλλους πράξεων. Ένας άνθρωπος όταν βιώνει οργή και όταν την εκφράζει τις περισσότερες φορές είναι δύσκολο να ελέγξει τις σκέψεις του, τις πράξεις του και τα αποτελέσματα αυτών. Δεν είναι λίγα τα παραδείγματα ατόμων ιδιαίτερα φιλήσυχων που στην έκφραση οργής τους έχουν προβεί σε ακραίες πράξεις ακόμη και στο φόνο.

       Θέλω να τονίσω πως όπως τα υπόλοιπα συναισθήματα, ο θυμός είναι εποικοδομητικός καθώς μπορεί να οδηγήσει το άτομο στο να αναθεωρήσει τη ζωή του, στο να κινητοποιήσει αλλαγές ή απλά να υπερασπιστεί τα εσκαμμένα του. Φυσικά, αυτό εξαρτάται πάλι από το κοινωνικό-πολιτισμικό πλαίσιο καθώς έρευνες έχουν δείξει πως η πρακτική της εκδήλωσης του θυμού είναι αποτελεσματική σε κοινωνίες κυρίως του Δυτικού πολιτισμού όπου ο ανταγωνισμός είναι θεμελιώδες χαρακτηριστικό και ο θυμός απλά βοηθά στην καλύτερη προσαρμογή αλλά και άμυνα απέναντι σε καθημερινές '' επιθέσεις'' που δέχεται το άτομο.

     Ωστόσο, η οργή/υπερβολικός θυμός πρέπει να ελέγχεται και να καταπολεμείται και η επιστήμη της ψυχολογίας χρησιμοποιεί συγκεκριμένες τεχνικές διαχείρισης θυμού ώστε να μπορεί το άτομο να ελέγχει αυτό το συναίσθημα μέσα από τη μείωση της ευκολίας με την οποία το άτομο θυμώνει, μέσω  τρόπων που θα χρησιμοποιεί το άτομο ώστε να εκτονώνει το θυμό του και με την αντιμετώπιση της επιθετικότητας που για πολλούς ανθρώπους συνοδεύει την οργή.

    Φυσικά άλλα οργανωμένα κράτη (όχι βέβαια αυτό που ζούμε) υποχρεώνει άτομα τα οποία εκδηλώνουν επιθετικότητα είτε στα πλαίσια της ενδοοικογενειακής βίας είτε και στα ίδια τα σωφρονιστικά ιδρύματα να παρακολουθούν προγράμματα διαχείρισης θυμού πριν ενσωματωθούν στην κοινωνία ακόμη και όταν δεν φυλακίζονται. Στο παράδειγμα της Ελλάδας βέβαια δεν μιλάμε καν για προβλήματα επιθετικότητας ή διαχείρισης θυμού τουλάχιστον όχι πριν είναι ικανά να γεμίσουν το χρόνο μιας εκπομπής γιατί έγινε κάτι τραγικό ή πριν εμπλακεί κάποιος διάσημος σε αυτό.

''Η οργή είναι σύντομη παραφροσύνη''

7 ΘΑΝΑΣΙΜΑ ΑΜΑΡΤΗΜΑΤΑ: 3. Αλαζονεία

H αλαζονεία είναι ένα από τα 7 θανάσιμα αμαρτήματα. Η αλαζονεία ορίζεται ως η αίσθηση, ιδέα ή πεποίθηση ότι κάποιος είναι ανώτερος από τους υπόλοιπους αλλά εγώ θα χαρακτήριζα την αλαζονεία ως κατά βάση εξουσιαστική συμπεριφορά.

Η αλαζονεία ενός ατόμου θεωρώ ότι είναι μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που μπορεί να συναντήσει ο καθένας καθώς τυπικά ο αλάζων είτε θα θεωρήσει ότι είναι απλά περήφανος για τα επιτευγμάτά του είτε θα είναι τόσο αλάζων που θα θεωρεί ότι φυσικά υπάρχει λόγος να θεωρεί τον εαυτό του ανώτερο καθώς ούτως ή άλλως αυτή είναι η πράγματικότητα.

Πέρα όμως από την ενοχλητική για τους υπόλοιπους φύση της αλαζονείας για το ίδιο το άτομο που είναι αλαζονικό αυτό το χαρακτηριστικό μόνο καταστροφή μπορεί σε μία τελική ανάλυση να του επιφέρει καθώς εκεί που ξεκινά η αλαζονεία τελείωνει η λογική. Λόγω της αλαζονείας το άτομο δεν είναι σε θέση να ζυγίσει καλά τις καταστάσεις, να ζυγίσει τα υπέρ και τα κατά των κάθε επιλογών του καθώς θεωρεί πως τίποτα δεν είναι ικανό να τον σταματήσει, τίποτα δεν είναι είναι αρκετά καλό ώστε να τον ξεπεράσει για αυτό πολλές φορές το ίδιο το άτομο προσυπογράφει την καταστροφή του.

Τα παραδείγματα μεγάλων προσωπικοτήτων που καταστράφηκαν από την αλαζονεία τους είναι πολλά. Σίγουρα το πρώτο που έρχεται στο μυαλό των περισσοτέρων είναι αυτό του μεγάλου στρατηγού Ναπολέοντα ο οποίος δεν μπορεσε να αποδεχθεί πως έπρεπε σε κάποιο σημείο να σταματήσει, πως δεν ήταν ανίκητος απέναντι σε όλα για αυτό και τελικά έχασε ότι είχε κατακτήσει. Τρανά παραδείγματα υπάρχουν και στον αθλητισμό όπου όσες φορές ομάδες μεγαθήρια υποτίμησαν φαινομενικά πιο αδύναμους αντιπάλους έχασαν πολλά από τη δική τους αλαζονεία.

Η πολιτική και οι πολιτικοί δεν μπορεί παρά να είναι άλλα χαρακτηριστικά παραδείγματα αλαζονείας καθώς συνήθως οι μεγάλες αλλαγές και οι μεγάλες εξεγέρσεις έρχονται όταν πια η αλαζονεία φτάνει σε υπέρμετρο βαθμό. Για μένα όπως και για τους περισσότερους η αλαζονεία είναι ένα καθημερινό φαινόμενο, αλαζονεία γιατί όταν ρωτάω τον δίπλα μου γιατί το κάνεις αυτό, είναι κακό, παράνομο και αισχρό, η απάντηση σχεδόν πάντα έρχεται με κάτι παρόμοιο του γιατί ΕΓΩ ΜΠΟΡΩ. Το ίδιο συμβαίνει με καθηγητές (σχολείου και πανεπιστημίου) και συνήθως με προυχοντες της κοινωνίας μας.

Τα παραδείγματα είναι πολλά, ίσω χρειαζόμουν σελίδες να απαριθμήσω τα παραδείγματα αλαζονείας που υπάρχουν τριγύρω...Δυστυχώς δεν θέλω να βοηθήσω κανένα αλαζόνα, σε τελική ανάλυση δεν μπορώ να βοηθήσω κανέναν αλαζόνα (άλλωστε ποια είμαι εγώ που θα προσφέρω βοήθεια-τι είναι αυτό;). 

Αυτό όμως που πάντα κρατάω στο μυαλό μου και πολλές φορές χρησιμοποιώ ως απάντηση σε όποιον αλαζόνα συναντώ είναι πως:

''Αυτός που αξίζει να επαινείται από τους άλλους ποτέ δεν επαινεί ο ίδιος τον εαυτό του.''

7 ΘΑΝΑΣΙΜΑ ΑΜΑΡΤΗΜΑΤΑ: 2. Φθόνος

               Ο φθόνος είναι ένα από τα 7 θανάσιμα αμαρτήματα. Ο φθόνος σύμφωνα με το Νίτσε είναι απόκτημα κακίας ενώ ο Αριστοτέλης τόνιζε πως το να φθονείς κάποιον είναι σαν να παραδέχεσαι πως είσαι κατώτερός του.

             

              Ο φθόνος ως συναίσθημα ενεργοποιείται όταν κάποιος επιτυγχάνει ή αποκτά κάτι που επιθυμούμε και που θεωρούμε ότι δεν του αξίζει.  Όταν φθονούμε κάποιον, νιώθουμε υποδεέστεροι και μνησίκακοι απέναντι στο άτομο που φθονούμε.

               Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να διαχωρίσουμε τον φθόνο από την ζήλια καθώς η ζήλια δεν περιλαμβάνει απαραίτητα την κακία και συνδέεται περισσότερο με την ανησυχία και τον φόβο του να χάσουμε κάτι που έχουμε.

               Το κλειδί του φθόνου είναι η ομοιότητα. Παρόλο που σε κάποια στιγμή της ζωής μας μπορεί να ζηλέψουμε κάποιες επιφανείς οικογένειες που ουσιαστικά κληρονόμησαν αμύθητα πλούτη και ζουν πολύ διαφορετικά από ότι η συντριπτική πλειοψηφία, ο φθόνος μας έχει ως αντίκειμενο άτομα με τα οποία είμαστε στο ίδιο περίπου επίπεδο και περιβάλλον. Έτσι ως επί το πλείστον, φθονούμε το συνάδερφο από τη δουλειά, το γείτονα, το γνωστό που πήρε κάτι ή κατάφερε κάτι το οποίο και εμείς θα θέλαμε αλλά δεν μπορέσαμε να αποκτήσουμε.

             Το φθόνο συχνά διαδέχονται αισθήματα ενοχής και μείωση της αυτόπεποίθησης. Είναι σημαντικό να τονιστεί πως παρόλο που ο φθόνος είναι μέσα στη φύση του ατόμου πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι να τον αντιμετωπίσουμε όποτε τον αισθανόμαστε και όχι απλά να διακιολογούμε τον εαυτό μας. Ο φθόνος δεν πρόκειται να μας προσφέρει τίποτα το θετικό παρά  μόνο αρνητικά.

           Πέρα από τη σημασία που έχει ο φθόνος για τις ανθρώπινες σχέσεις και την αυτοπεποίθησή μας, ερευνητές καταλήγουν στο συμπερασμα ότι παρόλο που αισθήματα όπως η αγάπη ή αξίες όπως ο αλτρουισμός δεν αποτελούν σημαντικές παραμέτρους της οικονομίας, δεν ισχύει το ίδιο με το αίσθημα του φθόνου. Η καταναλωτική μανία που πιάνει πολλές φορές τους ανθρώπους σε ένα βαθμό σχετίζεται με το αίσθημα του φθόνου. Γιατί να το έχει αυτός και όχι εγώ; Αυτό πολλές φορές σκεφτόμαστε και σπεύδουμε να αγοράσουμε το νέο κινητό και ας μην έχει ιδιαίτερες διαφορές απο αυτό που έχουμε. Να μην μιλήσω ξανά για τις τσάντες- δερμάτινο κάθισμα αυτοκινήτου ή το διάσημο καρό το οποίο πλέον μόνο οι παπάδες στην λειτουργία δεν φοράνε. Τέτοια φαινόμενα είναι σαφώς αποτέλεσμα φθόνου. 

          Ένας από τους τρόπους να υπερνικήσουμε το φθόνο είναι να σταματήσουμε να κακιώνουμε και να σκεφτόμαστε άσχημα για πράγματα που κάποιος έχει πετύχει και να επικεντρωθούμε στους δικούς μας στόχους, στις δικές μας δυνάμεις και τις δικές μας πράξεις. Τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο, αρκεί να προσπαθήσουμε αρκετά και με τους σωστούς τρόπους.

          Σταμάτα λοιπόν να φθονείς το γείτονα, το συνάδερφο, πολλές φορές τον ίδιο σου τον φίλο και προσπάθησε περισσότερο να επιτύχεις αυτά που θέλεις. Μην εύχεσαι να πεθάνει η γίδα του γείτονα επειδή εσύ δεν έχεις γίδα αλλά προσπάθησε να αποκτήσεις και εσύ μία (πάνσοφος λαός σε όλα).

               ''Ο φθόνος είναι παιδί της αλαζονείας, εργάτης της εκδίκησης, αρχηγός μυστικής επανάστασης και διαρκές βάσανο της αρετής. Ο φθόνος είναι βόρβορος της ψυχής, δηλητήριο κι υδράργυρος που φθείρει τη σάρκα κι αποξηραίνει τον μυελό των οστών'' Σωκράτης

7 ΘΑΝΑΣΙΜΑ ΑΜΑΡΤΗΜΑΤΑ: 1. Απληστία

 Τα 7 θανάσιμα αμαρτήματα είναι μία λίστα που εξέδωσε ο Πάπας Γρηγόριος της Καθολικής Εκκλησίας στο τέλος του 6 μ. Χ. αιώνα. Σίγουρα είμαι ο πιο αναρμόδιος άνθρωπος να μιλήσω σχετικά με οτιδήποτε έχει να κάνει με την εκκλησία, τις απαγορεύσεις, τις αμαρτίες και τις αφέσεις. Δεν μπορώ όμως παρά να μεταφέρω με τον καλύτερο τρόπο που μπορώ  ένα εξαιρετικό άρθρο του Dr. Cristian Jarrett σχετικά με τα 7 θανάσιμα αμαρτήματα, πάντα από ψυχολογικής πλευράς, ελπίζοντας να εγείρω επιτέλους σχόλια και  αντιδράσεις από το αναγνωστικό κοινό (χαμόγελο).

Ξεκινάμε με το θανάσιμο αμάρτημα της απληστίας. Πόσο πιο επίκαιρο θα μπορούσε να είναι το ''θανάσιμο'' αυτό  αμάρτημα σήμερα; Έρευνα του 2009 στην Αμερική αποκάλυψε πως οι υλιστικές αξίες προωθούνται ιδιάιτερα στη σύγχρονη ανταγωνιστική κοινωνία στην οποία οι άνθρωποι όλο και περισσότερο βάζουν τα χρήματα, την εξουσία, την δόξα και το κοινωνικό status υπεροχής ως προτεραιότητες στη ζωή τους. 

Το θέμα εκτός από τους βασικούς στόχους επιδίωξης του σύγχρονου ανθρώπου για την απόκτηση της ευτυχίας και το περιεχόμενο των αξιών του είνα η ακατανίκητη τάση του να αποκτήσει όλο και περισσότερα, να επιβληθει περισσότερο, να ανέβει πιο ψηλά. Θα μου πείτε αυτός είναι ο εγγενής στόχος του ανθρώπου (άνω θρώσκω=κοιτάω ψηλά), το θέμα είναι πού κοιτά ο καθένας, σίγουρα πάντως η πρωτογενής έννοια δεν ταυτιζόταν με την αξία του χρήματος και της δόξας.

Πόσα παραδείγματα κατακλύζουν το μυαλό μου αυτή τη στιγμή δεν μπορώ να περιγράψω. Από γιατρούς που ταυτόχρονα είναι σε νοσοκομεία, έχουν ιδιωτικά ιατρεία, διδάσκουν στο πανεπιστήμιο που σκέφτεται κανείς, δεν μπορεί να δουλέψει και κάποιος άλλος;Κάποιος άνεργος γιατρός που επίσης έφαγε τα χρόνια του να μορφώνεται; Πόσο αναγνωρισιμότητα πρέπει να κερδίσει κάποιος; Να μη μιλήσουμε για τις τέχνες. Οι ίδιοι και οι ίδιοι ηθοποιοί, τραγουδιστές και παρουσιαστές που είναι παντού, σα να μην τους φτάνουν τα εκατομμύρια μίας δουλειάς, πασχίζοντας να ελαχιστοποιήσουν τα πάντα προκειμένου να κερδίσουν και άλλα κι άλλα τη στιγμή που συνάδερφοί τους δεν έχουν να πληρώσουν το ενοίκιο. 

Επομένως η απληστία, δεν είναι ατομικό χαρακτηριστικό που περιορίζεται στη ζωή του ατόμου που εκδηλώνει τέτοιες συμπεριφορές καθώς έρευνες δείχνουν πως οι άπληστοι άνθρωποι επηρεάζουν αρνητικά το κοινωνικό σύνολο, είναι διατεθειμένοι να καταργήσουν όλες τις αξίες τους προκειμένου να φτάσουν σε αυτό το ΠΑΡΑΠΑΝΩ, που για έναν άπληστο δεν έχει τέλος, δεν έχει όρια.

Δυστυχώς, η επιστήμη της ψυχολογίας δεν είναι και ιδαίτερα αισιόδοξη σχετικά με το πόσο κάτι τέτοιο μπορεί να εκλείψει καθώς ένα τέτοιο εγχείρημα σε προσωπικό επίπεδο θα απαιτούσε πρώτα την κοινωνική αναδιάρθρωση και όλα γυρίζουν σε έναν φαύλο κύκλο...Έτσι ο άπληστος ακόμη και αν αναγνωρίσει το πόσο αλλάζει όντας έτσι και το τι προκαλεί για να αποκτήσει αυτά που θέλει πολύ απλά θα  απαντήσει: ΕΤΣΙ ΕΙΝΑΙ Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ...Ο ΔΥΝΑΤΟΣ ΕΠΙΒΙΩΝΕΙ...ΚΑΙ ΠΑΝΤΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΤΟ ΚΑΤΙ ΠΑΡΑΠΑΝΩ, ΤΟ ΝΕΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΑΜΑΞΙΟΥ, Η ΝΕΑ ΚΟΛΕΞΙΟΝ, ΤΟ ΑΝΩΤΕΡΟ ΑΞΙΩΜΑ...

Η ΓΗ ΠΑΡΑΓΕΙ ΑΡΚΕΤΑ ΓΙΑ ΝΑ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΕΙ ΤΙΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΚΑΘΕ ΑΝΘΡΩΠΟΥ, ΟΧΙ ΟΜΩΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΠΛΗΣΤΙΑ ΤΟΥ

Μαχάτμα Γκάντι